Rehber | Kategoriler | Konular
YAPRAKBiTi (Aphis)
Alm. Blattlaeus, Fr. Pucéron, İng. Aphide. Familyası: Yaprakbitigiller (Aphidae). Yaşadığı yerler: Genellikle bitkilerin yapraklarında toplu halde yaşarlar. Özellikleri: Ufak ve yumuşak vücutlu böcekler. Boyları 3 mm'yi pek aşmaz. Kanatlı ve kanatsız olanları vardır. Bitkilerin öz sularını emerek ziyanlara sebep olurlar. Çeşitleri: Birçok türü vardır. Lahana biti (A. brassica), elma biti (Eriosoma lanigerum), pamuk yaprak biti (Aphis gossypii), akasya biti (A. laburni) meşhurlarıdır.
Böcekler sınıfının eşkanatlılar (Homoptera) takımından, bitkilerin yaprak ve saplarındaki öz sularını emerek yaşayan, küçük ve yumuşak vücutlu böcek cinsi. Boyları 1-5 mm kadardır. Gri, yeşil renkte olduklarından uzaktan fark edilmezler. Vücutları armut biçimindedir. Bitkilerin yaprak ve filizlerindeki öz sularını emerek, yaprak kıvrımlarına ve şekil bozukluklarına yol açma gibi ziyanlara sebep olurlar. Taşıdıkları virüsleri de emdikleri bitkilere bulaştırırlar. Dâimâ toplu halde bulunarak bitkileri işgal ederek emerler. Yaprakbitlerinin saldırısına uğramayan bitki hemen hemen yok gibidir.
Döllemli ve döllemsiz (partenogenetik) üreyebilirler. Yılda birkaç döl verirler. Pamuk yaprak biti, bir yılda 50 kuşaktan çok yavru üretir. Fakat düşmanları tarafından yenilerek aşırı artışı önlenir. Çoğu türün hayat devreleri farklı ve karmaşıktır. Kanatlı ve kanatsız formlarına rastlanır. Erkekler çoğunlukla kanatlıdır.
Antenleri ekseriya 6 halkalı olup, sert ve kıl gibidir. Hortumları 4 iğnelidir. Kanatları, istirahat hâlinde çoğunda çatı gibi, bâzılarında ise vücut üzerinde yatay vaziyette durur. Arka kanat çiftinin ön kenarında, ön kanatlara tutunmayı sağlayan çengeller mevcuttur. Yaprak bitleri, bitkiyi dört parçalı kıl görünümündeki hortumları ile delerek emerken, bitkiye de zehirli bir salgı akıtarak bitkinin renk değiştirmesine sebep olurlar. Bu salgıda bulunan virüsler bitkiyi kuvvetten düşürür.
Çoğu, kışı yumurta döneminde geçirirler. İlkbahar ve yaz dönemlerinde döllemsiz, sonbaharda ise dölemli olarak çoğalırlar. Yaz boyunca 15-20 nesil türeterek süratle çoğalırlar. Sonbahara doğru bir kısmı kanatlanır. Dişi yaprakbitinin yumurtaları sonbaharda erkek tarafından döllenir. Dişiler, sonbaharda döllenmiş yumurtalarını bitkilere yapıştırır. Kışın sağlam kalan yumurtalardan, ilkbaharda yavru yaprakbitleri çıkar. Tropik türler bütün yıl boyunca döllemsiz üremeye devam ederler. Birçoğunun karınlarının sonundan dışarı doğru boruya benzer bir çift eklenti uzanır. Bu kısımlardan, tatlı balmumsu bir savunma maddesi salgılanır. Çoban karıncalar, bunların salgısı olan tatlı sıvıya düşkün olduklarından yaprakbitlerine özel bir ilgi gösterirler. Düşmanları olan böceklerden onları korurlar. Antenleriyle onları âdeta okşayarak tatlı sıvı çıkarmalarını teşvik ederler. Damlalar hâlinde salgılanan bu tatlı sıvıları içerler. (Bkz. Karınca)
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.