Rehber | Kategoriler | Konular
KENE (ixodes ricinus)
Alm. Holzbock (f), Fr. Tique (f), İng. Tick. Familyası: Kenegiller (İxodidae). Yaşadığı yerler: Ot ve ağaçlarda, parazit olarak insan, koyun, köpek gibi canlıların derileri üzerinde. Özellikleri: Kan emer ve hastalık mikroplarını bulaştırır. Erginleri 8 bacaklıdır. Kan emince şişerler. Çeşitleri: 17.000'den fazla türü vardır. Asıl kene, köpek kenesi, sığır kene en çok bilinen çeşitleridir.
Eklembacaklıların örümceğimsiler (Arachnoidea) sınıfının, keneler (Acarina) takımından kan emici bir dış parazit. Çoğu gözsüzdür. İnsan, koyun, köpek, deve gibi canlıların derilerine yapışarak kanlarını emer. Vücutları, başla kaynaşmış bir göğüs ve torba biçimli karın kısmından ibârettir. Dört mm olan bir dişi kene 11-12 mm'ye kadar şişebilir. Erginlerinde dört çift bacak bulunur. Bacakların uçlarında çengeller ve vantuzlar vardır. Deriye rahatça yapışarak hortumlarıyla kan emerler. İyice şiştikten sonra kendilerini yere atarak konaklarından uzaklaşır, ot veya ağaçlara tırmanırlar.
Ön ayaklarının uçları dokunma ve koku alma için özelleşmiştir. Ormanlarda bulunduğu ağacın altından bir hayvan geçtiği takdirde üzerine düşüp derisine yapışır ve etine hortumunu sokarak kanını emer. İlk iki bacak çifti öne, son iki çifti geriye yönelmiştir. Kan emen bir keneyi deriden söküp atmak tehlikelidir. Bu durumda hortum kopup deride kalır ve kaşıntı yapar. Yapışmış keneye alkol veya benzin damlatılırsa kendiliğinden düşer. Yanan kibritin söndürülmüş sıcak ucu da tatbik edilebilir.
Ayrı eşeylidir ve yumurta ile çoğalır. Dişi yumurtalarını yaprak, çöp veya hayvan kılları arasına bırakır. Gelişimlerinde metamorfoz (başkalaşım) vardır. Yumurtalardan üç çift bacaklı larvalar çıkar. Bunlar bir pupa (koza) devresi geçirerek 8 bacaklı nimfalara (tam gelişmemiş yavrular) dönüşürler. Nimfalar da bir pupa safhası geçirdikten sonra ergin hâle gelirler. Larva ve nimfalar genellikle kertenkeleler üzerinde, erginler ise insan, koyun, sığır, köpek gibi memeliler üzerinde parazit yaşarlar.
Bugün 17.000'den fazla kene türü bilinmektedir. Kenelerin hepsi zararlı, parazit ve kör değildir. Sığır ve köpek kene türleri gözlüdür. İnsan ve ehil hayvanlarda parazit yaşayanlar çeşitli hastalık mikroplarını bulaştırdıklarından sağlık bakımından zararlıdır. Çöplüklerde yaşayan bâzı türler ev sineklerinin yumurta ve kurtçuklarını yediklerinden son derece faydalıdır. Meyve bahçelerinde yaşayan avcı keneler, bitkiler için zararlı böcekleri yok ederek kontrol altına alırlar. Toprak ve çöplüklerde çürümüş artıklarla beslenenler de vardır. Keneler hemen hemen dünyânın bütün kara parçalarında bulunurlar. Suda yaşayan türleri de vardır.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.