Rehber | Kategoriler | Konular
KEPLER, Johannes
astronomi ve optik alanlarında önemli keşfleri yapan bir Alman bilgini. 1571 yılında Almanya'nın Weil der Stadt şehrinde doğan Kepler'in geçirdiği bir çocuk hastalığı, gözlerini bozduğu gibi onu yarı kötürüm bıraktı. Bedenî bozuklukları, aklını ve kâbiliyetlerini hiç etkilemedi. Matematikteki harikulâde kâbiliyeti, ona Avusturya'daki Graz Üniversitesinde bir kürsü sağladı. 1597'de çıkan birtakım dînî karışıklıklar sonunda buradan ayrıldı. 1543'te Nicolaus Copernicus (Kopernik), isim vermeden İbn-i Şâtir ve Batrûcî'nin eserlerinden alarak güneş sisteminin merkezinin güneş olduğunu ileri sürmüştü. Kepler, tartışılabilir birçok yanları olmasına rağmen, bu düşüncenin, öbürlerine oranla, eldeki sonuçlara daha iyi uyduğunu gördü. Kopernik'in güneş merkezli temel düşüncesini ispatlamakla kalmayan Kepler, onu daha da geliştirdi ve gezegen hareketlerinin üç önemli kânununu ortaya çıkartmakla ondan istifâde etti.
Kepler kânunlarının ilkine göre, gezegenler, elips biçiminde yörüngelerde hareket ederler. Elipsin dâireninki gibi merkezi yoktur, onun yerine iki tâne odak noktası vardır. Gene bu kânuna göre, her gezegenin eliptik yörüngesinin odaklarından birinde güneş yer alır.
Kepler kânunlarının ikincisine göre, gezegenler güneşe yaklaştıkça yörüngelerinde daha hızlı hareket ederler. Üçüncü kânun ise, gezegenin yörüngesindeki bir tam turunun süresiyle güneşe olan ortalama uzaklığı arasındaki yalın bir bağıntıyı târif eder.
Kepler, ayrıca güneşin, gezegelerin hareketi üzerine kuvvetli etkisini görmekte de gecikmedi. Güneşle gezegenler arasında bir çeşit çekim gücü olduğunu ileri sürdü. Yalnız bu gücün kaynağı ve yapısını açıklamadı. Çekim kânunu bundan 50 yıl sonra Bîrûnî'nin bulduğu yer çekimi kanûnunu Isaac Newton kendine mâl etti ve Keplerin kânunlarının çekim gücünün tabiî bir sonucu olduğunu gösterdi.
Kepler, ayrıca görme hâdisesiyle ilgili araştırmalar da yaptı. Bu araştırmaları gözün yapısı ve çalışma prensibiyle ilgili çalışmalara başlangıç teşkil etti. Gözbebeğini, içinden ışık ışınları geçtiği bir zar tabakası olarak târif eden Kepler, buradan göze giren ışınların nasıl kırıldıklarını da doğru bir biçimde anlattı. Kendisinden sonraki teleskop yapımının nazarî ilkelerini ortaya koydu ve göz sağlığıyla ilgili optik çalışmalarını başlattı.
Sonraları kilisenin baskısı üzerine Linz'den ayrılan Kepler, ayrıca logaritmadan faydalanarak yıldızların ve gezegenlerin yerlerini hesapladı. Kepler, 1630'da öldü.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.