Rehber | Kategoriler | Konular
KERESTE
Alm. Bauholz, Schnittholz-(n), Fr. Bois (m) de construction, charpente (f), İng. Lumbert, timber. Ağacın, ticârî maksatla kullanılabilir duruma getirilmiş hâli. Bulunduğu şekliyle kullanılamayan ağaç, önce kesilir sonra hızar atölyelerinde kereste hâline getirilir. Keresteler, sınıflandırılır, kurutulur, gerekiyorsa son işlemler yapılıp pazarlanır. Dünyâda ortalama olarak, kesilen ağaçların yarısı yakacak olarak, diğer yarısı da kâğıt îmâlâtında ve çeşitli işlerde kereste olarak kullanılmaktadır. Kullanılacağı yere göre çeşitli ağaçlardan kereste elde edilir. Sertliklerine bağlı olarak bâzı ağaçlar, şöyle sınıflandırılabilir.
Çok sert ağaçlar: Ceviz, sert karaağaç, kara salkım, karaağaç.
Sert ağaçlar: Meşe, kayın, dişbudak, karasakız.
Orta sertlikte ağaçlar: Kırmızı sakız, beyaz karaağaç, bâzı kavak cinsleri.
Yumuşak ağaçlar: Kestane, sarıkavak, selvi, sedir.
Çok yumuşak ağaçlar: Beyaz çam, lâdin, ıhlamur, söğüt,
Kereste elde etmek için aşağıdaki işlemler yapılmaktadır:
Ağaç kesme: Eskiden balta ve testere ile kesilen ağaçlar, bugün motorlu testerelerle kesilmektedir. Kesilen ağaçların dalları ayrılır. Gerekiyorsa daha küçük parçalara bölünür. Sonra bu tomruklar bir araya toplanıp hızar atölyelerine sevk edilir. Tomrukların nakli, memleketlere ve coğrafî bölgelere göre çeşitli yollardan yapılır. Traktör ve kamyonlarla karadan nakil yapılabildiği gibi, akarsulardan da bu maksatla faydalanılmakta, hattâ havadan nakil için helikopter ve balonlar kullanılmaktadır.
Biçme, kurutma, son işlemler: Kesilen ağaçlar çeşitli yollarla hızar atölyelerine gelir. Burada standart ölçülerde biçilir. Fakat, kerestenin kuruyacağı düşünülerek ölçüler biraz büyük tutulur. Yuvarlak testere, şerit testere veya çok bıçaklı testerelerle biçilen keresteler, aralarından hava geçecek şekilde dizilerek kurutulur. Kerestenin cinsine, kalınlığına ve hava durumuna göre bu kurutma işlemi, birkaç haftadan bir yıla kadar veya daha uzun da sürebilir. Kurutma işi fırınlarda da yapılabilir. Fırınlarda, sıcak hava kerestelerin arasından hızla geçirilir. Bu işlem esnasında sıcaklık ve nem devamlı kontrol edilir. Böylece nem nispeti 72 saatte % 12'ye indirilebilir.
Kurutulan keresteler, kullanılacağı yere göre son işlemlerden geçirilir. Sert ağaç keresteleri genellikle son işlem görmeden satılır. Yumuşak ağaç kerestelerinin ise çoğu planyadan geçer.
Yangın, böcek gibi dış tesirlerden korunmak istenen özel keresteler, daha başka işlemlere de tâbi tutulur. Bunun için değişik kimyevî maddeler kullanılır.
Sınıflandırma: Keresteler, kullanılacağı yere, ölçülerine ve gördüğü işlemlere göre sınıflandırılır. Sert ve yumuşak ağaçların sınıflandırılması ayrı ayrı yapılır. Çeşitli metodlarla sınıflandırılan keresteler, değişik renklerle işâretlenir.