Rehber | Kategoriler | Konular

VEDiA

Alm. Depositnm (n), Fr. Dépot (m), İng. Deposit. Güvenilen kimseye saklanmak üzere emânet olarak bırakılan mal. Kâide olarak vedia sözleşmesi ücretsizdir. Ancak taraflar, bunun ücretli olmasını aralarında kararlaştırabilirler. Bunun dışında vedianın ücretli olduğu, hâlin icâbından da anlaşılabilir. Vedia veren, saklamanın gerektirdiği bütün masrafları ödemek zorundadır. Ayrıca malın, vedia alana verdiği bütün zararlardan da sorumludur. Ancak zararın, kendi kusurlarından gelmediğini ispat ederek sorumluluktan kurtulabilir.

Vedia alan kimse, vedia verenin izni olmadıkça, Borçlar Kânunu hükümlerine göre vediayı kullanamaz. Buna aykırı hareket ettiği takdirde vedia veren, adâlete uygun tazminat ödemekle yükümlü olur. Ayrıca, kazara meydana gelen zararlardan da sorumludur. Vedia alan, kararlaştırılan sürenin bitiminden önce vediayı emânet verene iâde edemez. Bununla birlikte, önceden düşünülmeyen haller yüzünden vedianın durumu tehlikeye girer veya emânet alan, vedianın saklanması yüzünden bir zarara uğrarsa, vedia kararlaştırılan sürenin bitiminden önce de iâde olunabilir. Eğer bir üçüncü şahıs, vedia hakkında istihkak iddiasında bulunursa, emanet alan kimse vediaya haciz koymadıkça veya istihkak dâvâsı açılmadıkça, vediayı gene emânet verene iâdeyle mükelleftir. Borçlar Kânununun 470. maddesi bu hususla ilgilidir.

İslâm hukûkunda vedia: Söz veya halle yapılan îcab (teklif) ve kabulle vedia akti meydana gelir. Veren ve alan, diledikleri zaman akti feshedebilirler. Tarafların bâliğ (reşid) olmaları lâzım değildir. Parasız vedia zayi olursa ödenmez. Ödemesi şart edilince, sözleşme bâtıl olur. Ücretli olan vedia helâk olunca, ödenir. Mümkün ve faydalı şartla vedia sözleşmesi câizdir. Vedia olan malı, emânet bırakılan kendi malı gibi saklar. Vedia hayvanın nafakası, sâhibine âittir. Vedia, sâhibinden izinsiz kullanılmaz. Vedia; âriyet, kirâ, rehin ve ödünç verilemez. Vedia sâhibinin borcunu, onun izni olmadan başkası ödeyemez. Bunları izinle yapabilir. Tazmin etmesi lâzım olmaz. Sâhibi isteyince aynen geri vermesi lâzımdır. Ödemezse gasbetmiş olur. Birisine teslim edilmek üzere verilen para, mal da vedia (emânet) olur. Paranın da kendisini vermek lâzımdır. Başkasına veremez.

Vedia sözleşmesi, emânetin genel hükümlerine tâbidir. Bu sözleşmenin genel hükümleri, Mecelle'nin 762-803. maddelerinde düzenlenmiştir.


Konular