Rehber | Kategoriler | Konular
KONSOLiDASYON (Tahkim)
Alm. Konsolidierung, Fr. Concolidation, İng. Consolidation. Kısa vâdeli bir borç yerine aynı miktarda uzun vâdeli bir borcun geçirilmesi, tahkim. Kaldırılan borçla yerine konan borcun miktarı eşit olmakla beraber, her ikisinin şartları birbirinden farklıdır. Tahkimi, mümkün kılan başlıca faktör de, borçların şartlarındaki bu değişikliktir. Başka bir ifade ile, uzun vâdeli borcun taşıdığı bâzı husûsî menfaatler, bilhassa yüksek fâiz haddi, alacaklıya, kısa vâdenin kendisine sağladığı faydadan vazgeçmekte önemli etken olmaktadır.
Tahkim esas îtibâryile dalgalı borçlar için tatbik edilen bir sistemdir. Bununla beraber, ödemede güçlük çekilmesi ihtimâli mevcut olduğu, yâhut alacaklıların eline serbest satın alma gücü verilmesi ekonomik denge bakımından mahzurlu sayıldığı takdirde, uzun vâdeli borcun vâdesi gelmiş taksitleri için de tahkim yapılır.
Dalgalı borçların tahkimi, bir çok kimseler için, bu borçların vâdelerinde yenilenmemeleri halinde hazineyi çok güç bir duruma sokmaları ve böylece paranın istikrarını bozmaları tehlikesini bertaraf edecek bir tedbir sayılmaktadır.
Tahkim ihtiyarî veya cebrî olarak iki tarzda yapılabilir: İhtiyârî tahkimde alacaklı, elindeki kısa vâdeli kredi vâsıtasını uzun vâdeli tahville değiştirip değiştirmemekte serbest bırakılır. Tercihini değiştirme şeklinde kullandığı takdirde kısa vâdeli borç kalkmış, yerine uzun vâdelisi geçmiş olur. Değiştirmeyi red ettiği takdirde ise tahkim yapılmamış olacaktır. Ancak bu, alacaklının derhal ödeme talebinde bulunacağını göstermez. Tahkimi arzulamamakla beraber elindeki kısa vâdeli borç senedinin ödenme zamanı geldiği vakit vâdenin yenilenmesini kabul etmesi imkân dahilindedir. Bu hal, alacaklının elinde uzun vâdeli tahvil yerine her zaman paraya kolaylıkla çevirebileceği kısa vâdeli bir kredi vâsıtası tutmayı tercih ettiğini gösterir.
Cebrî tahkimde alacaklıya hiçbir seçim hakkı tanınmamaktadır. Devlet tek taraflı bir kararla, kısa vâdeli borçları uzun vâdelilerle değiştirerek, böyle bir değiştirme yapmadan sâdece vâdeyi uzattığını îlân ederek tahkimi yapmış olur. Bunu yaparken alacaklılara bâzı menfaatler sağlayarak, meselâ daha yüksek fâiz vererek, onları tatmin edip etmemeye de devlet tek taraflı karar verir.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.