Rehber | Kategoriler | Konular
KONGO
DEVLETİN ADI
Kongo Halk Cumhûriyeti
YÜZÖLÇÜMÜ342.000 km2
NÜFÛSU2.692.000
BAŞŞEHRİBrazzaville
RESMÎ DİLİFransızca ve Yerli Diller
DÎNİHıristiyanlık, Müslümanlık, Yerli Dinler
PARA BİRİMİAfrika doları
Afrika'nın batısında yer alan bir ülke. Kuzeyinde Kamerun ve Orta Afrika Cumhûriyeti, doğusunda Zaire, batısında Gabon, güney batısında Atlas Okyanusu yer alır.
Târihi
Bugünkü Kongo'nun bulunduğu yerde eskiden, güçlü bir Kongo Krallığı vardı. On altıncı yüzyılda bu krallık en parlak dönemine ulaşmıştı. Fakat bu asırdan sonra iç kargaşalıklar yüzünden çökmeye başladı.
Avrupalıların gelişi, bu krallığın yıkılmasına sebep oldu. Bölgeye ilk defâ on beşinci yüzyılda Portekizliler geldi. On yedinci ve on sekizinci yüzyılda Fransızlar da gelerek buralarda esir ticâreti yapmaya başladılar. Esir ticâreti ve kölelik yasaklandıktan sonra, Fransızlar bölgeyi sömürge hâline getirdiler ve Brazzaville'de bir üs kurdular. Yerlilerle anlaşarak bütün bölgeyi Fransız hâkimiyetine soktular. Kongo 1903'te, Fransız Ekvator Afrikası Federasyonunun bir üyesiydi. 1958'de bu federasyonun dağılmasıyla Kongo, Fransız Milletler topluluğunun içinde hür bir yapıya sâhip oldu. 1960 yılında tam bağımsız bir ülke oldu. 1970'den sonra yapılan idâre değişikliğiyle Marksist bir rejime geçti ve devletin adı Kongo Halk Cumhûriyeti olarak değiştirildi. Komünist idâre siyâsî istikrarsızlığın üstesinden gelemedi. Çeşitli darbelerden sonra başa geçen Albay Denis 1979'da kabûl edilen anayasa ile tek parti yönetimini sürdürdü. 1991'de devlet başkanı Denis partisinden ve Katolik kilisesinden gelen baskılar üzerine bir ulusal konferansın toplanmasını kabul etti. Konferansta anayasa yeniden hazırlandı ve Geçici Ulusal Birlik Hükûmeti kuruldu. Başbakanlığa André Milango getirildi. 1992'de yapılan halk oylaması ile yeni anayasa kabul edildi. Temmuz ayında yapılan iki kademeli seçimler neticesinde Sosyal Demokrasi İçin Afrika Birliği mecliste en çok sandalyeye sâhib oldu. Ağustos ayında yapılan ve iki kademeli devlet başkanlığı seçimini ise Pascal Lissouba kazandı. Kurulan koalisyon hükûmeti güven oyu alamayınca, Devlet Başkanı Lissouba, meclisi fes ederek, yeni erken seçimlere gidileceğini açıkladı. Claude Antoine Dacosta 6 Aralalıkta genel seçimleri hazırlamak üzere Ulusal Birlik Hükûmetini kurmakla görevlendirildi.
Fizikî Yapı
Kongo'nun kuzey bölümünden ekvator çizgisi geçer. Ülkenin doğusunu Kongo ve Ubangi ırmakları meydana getirir. Batıda Atlas Okyanusu kıyısında dar bir toprak şeridi vardır. Zaire Irmağı ülkenin doğusunda sınır meydana getirir.
Ülke, yüksekliği 500 ile 1000 metre arasında değişen bir yayla görünümündedir.
Kıyı bölgesi, oldukça engebesizdir. Kuzeyde, kıyıyı kumullar örter. Kouliou Irmağının ağzı bataklıklarla örtülüdür. Dar bir şerit meydana getiren kıyı ovasından sonra Mayoumbe Dağları başlar. Doğuya gidildikçe, verimli bir vâdi olan Niari Vâdisinin kuzeyinde bâzı akarsuların kaynaklandığı bir yayla vardır. Kuzeydeki Sangha bölgesi yoğun ekvator ormanlarıyla kaplıdır.
İklim
Kongo'da ekvator çizgisinin üzerinde olmasından dolayı ekvator iklimi hüküm sürer. Sıcaklık yüksek, yağış fazladır. Yılın her mevsimi yağışlı geçer. Yıllık yağış ortalaması, 2000-2500 mm arasında değişir. Yıllık sıcaklık ortalaması ise 21 ile 27°C arasındadır.
Tabiî Kaynakları
Ülkenin bitki örtüsü, ekvatoral bölge bitkilerinden meydana gelir ve büyük bir bölümünde balta girmemiş ormanlar bulunur. Ormanların yarısına yakın kısmı Mayoumbe ve Chaike bölgesinde diğer kısmı ise güneyde yer alır. Doğu kısmında ise yer yer ağaçlık ve savanlarla kaplı arâzi bulunur.
Ülkede en çok potasyum rezervleri bulunur ve dünyada en çok potasyum çıkaran ülkelerin arasındadır. Bunun yanında petrol, çinko, kalay, kurşun, bakır ve altın yatakları varsa da bunlar çok azdır.
Nüfus ve Sosyal Hayat
2.692.000 olan ülke nüfûsu Buteke, Bakonga, M'Bachive ve Sangha olmak üzere dört etnik gruptan meydana gelmiştir. Bunun yanında çoğunluğunu Fransız asıllı Avrupalıların meydana getirdiği beyazlar vardır. Halkın % 40'ı şehirlerde yaşar. Ülkenin en büyük şehirleri başşehir Brazzaville ile Pointe Noive'dir.
Ülkede kullanılan ve resmen kabûl edilen, Fransızca ile Lingala dili ve Kikongo dili konuşulur. Halkın % 48'i Hıristiyan, % 4'ü Müslüman, geri kalan kısmı ise yerel inançlara bağlıdır.
Yeteri kadar okul olmamasına rağmen 6 ilâ 16 yaş arasında eğitim mecburiyeti vardır. Buna rağmen halkın ancak % 22'si okuma yazma bilmektedir. Ülkede 1971 yılında öğretime açılmış bir üniversite vardır.
Siyâsî Hayat
Kongo, komünist rejimle yönetilen bir ülkedir. Sadece tek bir siyâsî parti vardır. 1973 Haziran ayında referanduma sunulan anayasa ile 115 üyeli Ulusal Halk Meclisi kurulmuştur.
Ekonomi
Tarım: Kongo'nun ekonomisi tarıma dayanır. Köylüler, ekime elverişli toprakları, en ilkel metodlarla işler. Geleneksel tarım ürünlerinin yanısıra yağ palmiyesi, manyok, yer fıstığı, şekerkamışı, kauçuk, tatlı patates, muz, kakao ve tütün başlıca ürünlerdendir. Niari Vâdisi tarıma en uygun bir vâdidir.
Ormancılık: Ekvatoral iklime sâhip olması, ülkede büyük tropikal ormanların meydana gelmesine sebep olmuştur. Yıllık kereste üretimi 1.000.000 ton civârındadır. Ormanlar ülkenin başlıca gelir kaynağı olup, ihrâcatın yarısını orman ürünlerinden sağlar.
Sanâyi: Ülkede, sanâyi yeni yeni gelişmeye başlamıştır. Sanâyi olarak sâdece tekstil, sabun, hurma yağı, sigara, cam, lastik, çimento ve kontraplâk fabrikaları vardır. Ağır sanâyi hemen hemen hiç gelişmemiştir. Kouilou Irmağı üzerinde kurulması plânlanan bir hidroelektrik santralı ile sanayinin büyük gelişmeler göstereceği tahmin edilmektedir.
Ticâret: Kongo'nun ihraç ettikleri arasında şeker, kahve, kakao, tütün ve orman ürünleri gelir. İthâlâtta ise ağır sanâyi ürünleri, makinalar, ulaşım araçları, et başlıcalarını meydana getirir. İhrâcatının % 14'ü, ithâlâtının % 57'si Fransa ile olmaktadır. Diğer gelir kaynaklarından birisi olan elmas, ihraç edilerek ekonomide önemli yer tutar. Elmas, Kongo'da çıkarılmayıp, Zaire'den kaçırılmaktadır.
Ulaşım: Kongo'da, karayolu ulaşımı ülkenin ihtiyâcına yetmemektedir. 11.000 km olan kara yollarının ancak % 5'i asfaltla kaplıdır. Ülkede ancak 800 km uzunluğunda bir demiryolu vardır. Nehirlerden Kongo ve Ubangi nehirleri ulaşıma elverişlidir. Ticâretinin büyük kısmını nehir ulaşımı sağlar. Pointe-Noire ve Brazzaville limanları oldukça işlektir. Brazzaville'de milletlerarası bir hava limanı vardır.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.