Rehber | Kategoriler | Konular
FiBERGLAS (Cam Elyaf)
Alm. Fiberglas (n), Fr.Verre (m) fibré, İng. Fiber glass. İnce ve elastik lifler veya flamanlar şeklinde çekilen cam.Nisbeten kaba lifler hâlinde, Eski Mısır'dan beri tabak, bardak, şişe ve vazo süslemesinde kullanılmaktadır. Benzer cam işleyiciler de yüzlerce yıldır kullanılmaktaydı.
Birinci Dünyâ Savaşında Almanlar ince cam liflerini asbest yerine kullandılar. 1938'de ABD'de cam lifi, ticârî olarak piyasaya sürüldü. İkinci Dünyâ Savaşı sırasında cam lifi elde edilmesi yönünde yeni teknikler geliştirildi. Günümüzde pek çok tür kimyasal bileşimde elde edilmektedir. Bu kadar çeşitli olması, eritme ve çekme işleminde kolaylık sağlanması ve daha önemlisi, kimyâsal ve atmosfer etkilerine dayanıklılık bakımındandır. Bu gâye ile en iyi cam lifi, arıtılmış kuarstan elde edilir. Ayrıca birleşimde esas olarak çok dayanıklı borosilikatler bulunur.Ayrıca kimyâsal dayanıklılığın önemli olmadığı durumlarda, şişe ve pencere camı imalâtında olduğu gibi, sodyum ve karbonat da kullanılır. Uygun bileşim seçildikten sonra, üretim iki çeşit yapılabilir.Sürekli lif sisteminde, lifler yumak şeklinde sarılır.Parça lif sisteminde ise 15-38 cm arasında boyları rastgele olan lifler üretilir. Sürekli liflerde eritme işleminden sonra bloklar hâline getirilir.Sonra tekrar eritmek üzere fırına kontrollü bir şekilde atılır. Bu fırın haznesinde dakikada 3600 metre hızla çekilir. Çekme çapı genellikle 0,00025-0,00125 cm arasında seçilir.Yeni bir gelişme de çok ince liflerin elde edilmesidir.Yeni tekniklerle 0,00076 mm çapa, hattâ daha aşağı inmek mümkün olmaktadır. Parça lif sisteminde ise lifler çekme yerine, hava veya buhar üflemesi suretiyle elde edilir. Lifler bir ağ şeklinde, bir bobine sarılır. Bu tür lifler ayrıca bant üzerinde toplanıp, hasır şeklinde de elde edilebilir.
Cam yünü ise benzer şekilde hava ve buhar üflemesiyle elde edilir.Yalnız üretim şartları daha değişiktir. Kısa, farklı çaplarda lifler bantta toplanır. Bu şekildeki liflerin yoğunluğu 24 kg/m3tür. 500°C kadarlık bir sıcaklıkta kullanılabilirler. Bunlar ayrıca bir tür seçimle birleştirilerek istenilen sıklığa getirilebilir. Organik bağlayıcı reçinelerden dolayı ancak 400°C ye kadar dayanıklıdır. Cam yünü ısı yalıtkanı olarak yaygın bir şekilde kullanılır. Dış duvarlarda, evlerin çatısında ve diğer binalarda, sıcaklık ve yüzde bir nem geçirmez tabaka olarak kullanılır. Çok hafif cam yünü de uçaklarda ısı ve ses yalıtkanı olarak kullanılır. Bu suretle ağırlık azaltılmış ve yangına karşı direnç sağlanmış olur. Değişik bir kullanış yeri de uzay elbiseleri ve uzay gemilerindedir.
Ev âletlerinde, fırınlarda, su ısıtıcılarda, buzdolaplarında ve dondurucularda cam yünü vazgeçilmez yalıtım malzemesidir. Boruların ve kazanların yalıtımında da çeşitli türleri kullanılır. Hava filitreleri, kaba cam yününden de yapılır.Cam yününden, tekstil makinalarında yapılacak az bir değişiklikle çok farklı tür, genişlik ve kalınlıkta şeritler, ip ve halatlar süs için kullanılan 0,0008-0,058 cm arasında kumaşlar elde etmek mümkündür. Nem'e ve ateşe dayanıklı olması çok çeşitli yerlerde kullanış sahası bulmasına sebeb olmaktadır. Organik maddelere göre iki, hatta dört kat daha fazla mukavemete sahiptir. Daha önemlisi bu dayanıklılığını sıcaklık arttıkça diğer malzemeler gibi kaybetmez Elektrik sanâyiinde kablolar, motorlar, jeneratörler, transformatörler ve elektronik âletlerde yalıtım malzemesi olarak yaygın bir kullanım alanına sâhiptir.
İkinci Dünyâ Savaşında plastik reçine ile birleştirilen cam yünü, çelik alüminyum ve titanyum ile mukayese edilebilecek mukâvemete sâhip bir malzeme ortaya çıkarır. Bu tür malzeme önce askeri amaçlarla, radarların saklanmasında, uçaklarda ve deniz savaş araçlarında kullanılmıştır. Daha sonra kullanma sahası genişlemiş ve hemen hemen her türlü imalâtta, hafifliği, ateşe dayanıklılığı ve mukâvemeti yönünden tercih sebebi olmuştur.Cam lifleriyle güçlendirilmiş plastik büyük uçaklarda, borularda, kaynakcı kalkanlarında ve benzeri pekçok değişik yerlerde kullanılmaktadır.
Türkiye'de fiberglas üretimi ihtiyacı karşılayacak seviyededir. Bina izolasyonu ve ısı yalıtımı isteyen yerlerde kullanılmak üzere cam yünü üretilmektedir. Yurdumuzda, su, yağ ve kimyâsal madde tanklarında, bâzı otomobillerin kaportaları, yat gövdeleri ve diğer deniz taşıtlarının çeşitli kısımlarında fiberglas kullanılmaktadır.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.