Rehber | Kategoriler | Konular

ETAN

Alm. Athan n, Fr. Ethane m, İng. Ethane. Kimyâsal formülü C2H6 olan, doymuş bir hidrokarbon. Alkanlar diye adlandırılan doymuş hidrokarbonların homolog serisinde bir üyedir. Tabiî gazlarda %5 ile %20 arasında bulunur. Tabiî gazlardan veya petrol ürünü, gazlardan ayrılarak elde edilebilir. Fakat daha ziyâde tabiî gazlarda ve petrol gazlarında yakıt olarak kullanılır.

Özellikleri: Etan renksiz, kokusuz bir gazdır. Kaynama noktası -88,6°C ve erime noktası -183,3°C'dir. Havaya göre bağıl yoğunluğu 1,05'tir. Etan suda çözünmez, fakat saf (mutlak) etanolde orta derecede çözünür. Yakıt olarak değeri yaklaşık 22.000 kilo kalori/m3tür. Yanabilen etan, aslında kimyâsal olarak hemen hemen inert bir maddedir. Ancak halojenlerle yer değiştirme reaksiyonu verir.

Etanın sınâî önemi bulunan pekçok türevi vardır. Etil klorür, etilen bromür ve etilen klorür bunların başlıcalarıdır:

Etil klorür: C2 H5 Cl formülünde bir bileşik olup, kloroetan olarak da bilinir. Bilhassa kurşun tetraetil üretiminde endüstriyel ehemmiyet taşır. Bunun yanında tıpta bir anestezik olarak ve kimyâda bir çözücü olarak da yaygın halde kullanılır. Bilhassa kısa süren ameliyatlarda tercih edilir. Çünkü diazot monoksit gibi anesteziklere göre yan etkisi az olan bir maddedir. Çok kolay buharlaşabilen bir sıvı olduğu için, değdiği yeri çok çabuk bir şekilde soğutup uyuşturur.

Etilen bromür: Hoş kokulu ve zehirli bir sıvıdır. 1,2-dibromoetan olarak da bilinir. Kurşunlu bileşiklerle yüksek oktanlı benzinlere katılır.

Etilen klorür: Renksiz, uçucu ve zehirli bir sıvıdır. 1,2-dikloroetan olarak da bilinir. Polimer endüstrisinde vinil klorür edilmesinde, ayrıca vuruntuyu önlemek için benzine katılarak da kullanılır.


Konular