Rehber | Kategoriler | Konular
EşEL MOBiL
Alm. Gleitende skala (f), Fr. Echelle mobile, İng. Sliding scale. Değişken ücret sistemi. Oynak ücret, hareketli merdiven sistemi anlamına da gelir. Fiyat artışlarıyla birlikte ücretlerin de orantılı olarak artırılması prensibine dayanır. Gâyesi, ücretlilerin satın alma gücünü muhâfaza etmektir. Enflasyon artışı neticesinde meydana gelen ücret artışları, ücretlilerin satın alma gücünü azaltmaktadır. Buna mâni olmak için bu sistem düşünülmüştür.
Eşel mobil sistemi, otomatik ve yarı otomatik sistem olmak üzere ikiye ayrılır. Otomatik sistem, belli bir fiyat artışında ücretlerin de otomatik olarak aynı oranda artmasına dayanır. Artışlar altı aylık dönemlerde yapılır. Sene içinde vukû bulan böyle bir artış, mâlî yıl başında denkleştirilen bütçenin gelir-gider dengesini bozar. Giderlerin artarak bütçenin açıkla kapanmasına sebeb olur. Bu mahzuru ortadan kaldırmak için, bütçe hazırlanırken bütçe döneminde muhtemel (beklenen) fiyat artışları hesaba katılır. Ek gelir kaynakları tesbit edilerek, bütçe gelir-gider dengesi muhâfaza edilmeye çalışılır.
Otomatik eşel mobil sisteminin mahzurlarını ortadan kaldırmak için yarı otomatik sistem geliştirilmiştir. Ücretlerdeki artışların, fiyat artışlarından sonraki bütçe yılında yapılmasına dayanan bir sistemdir. Bunun yapılabilmesi için fiyat artışlarının mutlaka belli bir seviyeyi aşması gerekir.
Bütün bunlara rağmen eşel mobil sisteminden iyi netice almak pek kolay değildir. Enflasyonun daha da artmaması için devlet gelirlerinin artırılması gerekir. Bu da yeni gelir kaynaklarının bulunmasını icap ettirir. Mümkün olmazsa karşılıksız para basma cihetine gidilir ki, bu da enflasyonu artırır. Eşel mobil sisteminin netîce verebilmesi için sadece ücret artışları kâfi değildir. Bunun yanında asgarî geçim sınırının yâni asgarî ücretlerin tesbit edilmesi gerekir. Ayrıca alacak ve borçların anapara ve fâiz yüzdelerinin enflasyona göre ayarlanması îcâb eder. Çünkü enflasyon paranın değerini düşürdüğünden, borç dengesi bozulur.Tasarruflar azalır, tüketim artar, bütçe açığı çoğalır, ödemeler dengesi bozulur.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.