Rehber | Kategoriler | Konular
TELEEMPRiMöR
Alm. Fernschreiber (m), Fr. Téléimprimeur (m), İng. Teleprinter. Basılı mesajlar almakta ve göndermekte kullanılan elektromekanik bir düzen. Kısaca telem veya teleprinter de denir. Telem tâbiri daha çok askerî haberleşmede kullanılır. Herbiri teleemprimör cihazına sâhip abonelerin bağlandığı telefon benzeri haberleşme servisine teleks sistemi denir (Bkz. Teleks). Telefon sisteminden farkı bu haberleşme ağında konuşmaların değil, yazılı metinlerin nakledilmesidir.
Teleprinter cihazı 1900'lerin başlarında ortaya çıktı ve Morse telgraf cihazının yerini almaya başladı. Sterling, Morton ve Krum gibi araştırıcılar bu hususta ilk çalışanlardandır.
Bu makina, bir daktilo makinesinin mekanik fonksiyonlarıyla telgraf anahtarının elektrikî fonksiyonlarını birleştirerek insanla telgraf devresi arasında bir ara birim teşkil eder. Gönderme durumunda tuşlara basılarak girilen bilgiler elektrikî darbelere çevrilir. Bu darbeler kodlanır ve seri olarak telgraf devresine verilir. Karşı istasyonda bulunan diğer makine elektrik darbeleri sezer ve kodu çözerek ilgili harfi, rakamı veya noktalama işaretini bir kâğıt rulosuna basar. Kodlanmış her karakter bir başlangıç darbesini, bir seri eşit uzunluklu bilgi darbelerini ve bir son darbesini ihtivâ eder.
Sıklıkla kullanılan iki temel kod sistemi vardır. Bunlardan biri orijinal Baudot kodundan Donald Murray tarafından adapte edilen Murray kodu, diğeri de daha yeni olan Amerikan ASCII kodudur. Murray kodunda her karakter 5 bilgi darbesinden, ASCII kodunda ise, 8 bilgi darbesinden teşekkül eder. Çeşitli mesaj işleme özelliklerini hâiz ve bu kodlardan biriyle çalışan teleprinter makineleri mevcuttur. Bilgileri temsil eden elektrikî işâretler telgraf hattı üzerinden frekans çoğalmalı sistemle gider. Yâni aynı anda birçok mesaj farklı taşıyıcı dalgalar üzerine bindirilerek tek bir hat üzerinden iletilir.
Mevcut cihazlarla genel olarak dakikada 60-70 ve 100 kelimelik hızlara ulaşılabilir.
Basın sahasında ilk teleprinter servisi 1915'te tesis edildi. 1917 Haziranında Amerikan Telefon ve Telgraf Şirketiyle United Press arasında 3 özel hatlı servis için kontrat imzâlandı. Bu târihten sonra hızla yaygınlaşan servis bugünkü seviyesine ulaştı. Basın, havayolları, şirketler başlıca kullanıcılarıdır. Haber metinleri, idârî mesajlar, iş mektupları gibi bilgiler gönderilir. Son yıllarda piyasaya sürülen üstün kâbiliyetli kompütürize teleks makinaları bu sahada ulaşılan son noktadır.
Türkiye'de de Mehmed Ali Özkardeş isimli bir Türk Telgrafçısı bir nevi teleemprimör cihazı geliştirmiş ve 1952 senesinde açılan bir sergide teşhir etmiştir. Tamâmen yerli malzeme kullanılan bu cihaz hâlen Ankara'daki PTT müzesindedir.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.