Rehber | Kategoriler | Konular
SAYAç
Alm. (Elektrizitäts-) Zähler (m), (Gas-) Uhr (f), (Wasser-) Messer (m), Fr. Compteur (m), İng. Meter. Counter. Elektrik enerjisi, sıvı ve gaz hacmi, zaman ve mesâfe ölçen cihazlara verilen genel isim. Muhtelif maksatlar için kullanılan sayaçlar vardır.
Araba park sayacı: Araba veya vâsıtaların caddeleri işgal etmesi yeni bir hâdise değildir. Park etme sürelerini sınırlandırmak maksadıyla, Romalılar zamânında dahi, devlet emirler çıkarmıştır. Park sayacı 1935 senesinde Oklohoma şehrinde Carl Magce tarafından keşfedilmiştir. 1951 senesinde New York'a, 1957 senesindeyse Londra'ya monte edildi. Daha sonra çok yaygınlaştı. Türkiye'de de tatbik edilmeye başlanıldı.
Park sayacı normal saat düzenine sâhip olup, para atıldığında ayarlanan süre kadar çalışmak üzere saat kilidi açılır. Metre göstergesinde sayacın kaç dakika çalışacağı görülür.
Taksimetre sayacı: Taksilerde hem gidilen mesâfe, hem de geçen süreyi tespit ederek ücret hesaplamasını otomatik olarak yapan taksimetre sayaçları bulunur. Kilometre telinden alınan dönme hareketi, sayaç dişli donanımını çevirir. Sayaç içinde ayrıca bir de saat vardır. Kilometre teli ile saat şaft dönüşü mukâyese edilerek, en hızlı dönen sayaç, sayıcısını çevirir. Sayıcı hesaplanmış olarak ücreti gösterir. Mekanik sayaçlar yanında elektronik sayaçlar da yapılmıştır.
Yakıt sayacı: Petrol istasyonlarında satılan yakıtın, hassas bir şekilde hacmini ve bu hacme göre fiatını hesaplayarak gösteren bir pompa düzenidir. Basit bir yakıt sayacının, ana depodan pompası ile çekilen yakıtla, fiyatı hesaplayan kompüter kısmı vardır. Pompa dişli tüp olup, elektrik motoru ile döndürülür. Pompa sistemi, yakıtı süzmek için filitre de bulundurur. Yakıt içindeki hava kabarcıkları, hava ayırıcı bölmelerde alınır. Yakıt sayaç içinden geçerken metrenin kanatlarına çarparak döndürür. Bu dönme hareketi hem yakıt hacmini hem de fiatını hesaplamada, mekanik dişli donanımlarında kullanılır. Dönme hareketini elektrik sinyallerine çevirmek sûretiyle, dişli donanımlar yerine elektronik devreler de kullanılabilir. Petrol istasyonlarında bulunan yakıt sayaçları, elle çalıştırılabileceği gibi, para atıldığında kilit mekanizması açılarak otomatik olarak da çalıştırılabilir.
Elektrik sayacı: Harcanan elektrik enerjisinin miktarını gösteren ölçü âletidir. (Bkz. Elektrik sayacı)
Sıvı gaz sayacı: Hacim olarak harcanan gaz miktarı gaz sayaçları ile ölçülür. Uygulanma yerine göre çeşitli sayaçlar vardır. Çok miktarda gaz geçen borularda ölçme, akışmetre türü sayaçlarla yapılır. Sayaç içinde bulunan kanatçıklara, gaz geçerken çarparak mile dönme hareketi verdirir. Milin dönüşü geçen gaz miktarını, hacim olarak gösterecek şekilde ayarlanmış dişli mekanizmalarını hareket ettirir.
Gaz geçiş miktarını ölçmek için, diğer bir metod ise iki odacık arasındaki basınç farkına göre çalışan sayaç kullanılmaktadır. Sayaç giriş ve çıkışında bulunan iki küçük odacık birbirinden diyaframı ya gerer veya gevşetir. Odacıkların hacmi bilindiği için diyafram hareketinden akış hızının ne kadar olduğu göstergede görülür.
Bunlardan başka sayaç çeşitleri de vardır; su sayaçları, kilometre sayaçları, turnike sayaçları bunlardandır.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.