Rehber | Kategoriler | Konular
SAVCI
Alm. Staatsanwalt (m), Fr. Procureur (m), İng. Attorney general, public prosecutor. Adâlet Bakanlığının kontrolü altında, cezâ mahkemelerinde amme (kamu) dâvâsını açan, hukuk ve idâre mahkemelerinde amme (kamu) menfaatini temsil eden, cezâların yerine getirilmesini teminle vazifeli kılınan, yargı kuvveti karşısında devleti temsil eden kânûnî şartlara sâhip memur; müdde-i umûmî.
Modern savcılık teşkilâtının kurulması, 1879 yılından sonra, Fransa'nın öncülüğünde gerçekleşmiştir. İslâm Hukûkunun uygulandığıOsmanlı Devletinde savcılık yoktu. İslâm Hukûkunda suçluyu tâkip etme, mahkemede hakkını savunma, şikâyet, suçtan zarar görenin görevidir. Ancak mağdurun hakkına kavuşması, suçlunun bir an önce cezâlandırılması için devletçe her türlü tedbir alınırdı. Ülkemizde modern anlamda savcılık, Savcılık Usûl-i Muhâkemât-ı Cezâiye Kânunu Muvakkatı ile girmiştir (1879). 1982 Anayasasından önceki kânunlarda da savcılık müessesesine yer verilmektedir. Savcıya, cumhûriyet adına görev yaptığını belirtmek üzere ?Cumhûriyet Savcısı? adı verilmektedir. Eskiden Savcı yerine Müdde-i Umûmî ifâdesi kullanılırdı. Danıştayda savcılık işini yapanlara ?Kânun Sözcüsü? denilirken, şimdi onlara da ?Danıştay savcısı? denilmektedir.
Savcının vazife ve selâhiyeti, Cezâ Muhakemeleri Usûlü Kânunu'nda ve başka kânunlarda düzenlenmiştir.
Savcının görevleri: 1) Araştırma ve kovuşturma görevi, 2) Âmme dâvâsını açma ve yürütme, 3) Emniyet tedbirlerine başvurabilme (yakalama, arama, elkoyma gibi), 4) Kânun yoluna başvurma (temyiz etme gibi), 5) Cezâların infâzını sağlama, 6) Tebliği gereken kararları ve çağrı belgelerini tebliğ etme, 7) İsim, yazı düzeltme dâvâları gibi bâzı hukuk dâvâlarıyla ilgili görevler. Savcıların her türlü özlük hakları, Yüksek Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından yapılır. Savcı, yürütme organı içerisindedir. Adâlet Bakanı, savcının üstüdür; ona emir verebilir. Yaptığı iş yargı olmadığından savcı, hâkim gibi bağımsız değildir. Kolluk görevlileri adlî işlerde savcının emrinde olup, onun yardımcılarıdır.