Rehber | Kategoriler | Konular

MERSERiZE

Alm. Merserisierter Faden, Fr. Fil (m.) mercerisé, İng. Mercerized thread. Kimyevî usullerle parlaklaştırılmış pamuk ipliği. Pamuk ipliklerini bu şekilde parlatmaya ?merserize etme?, böyle iplerle dokunmuş kumaşlara da ?merserize kumaşlar? adı verilir. Merserize ismi bu siszemi bulan İngiliz kimyacısı John Mercer'den gelmektedir.

1850'de John Mercer yaptığı araştırmalar sonucu, gerilmiş pamuk ipliklerinin, sodyum hidroksitle (NaOH) muâmele edilmesi sonucunda parlaklaştığını gördü. Ancak John Mercer'in sistemi ile elde edilen ipliklerden yapılan kumaşlar, yıkandığında aşırı derecede çekiyordu. Bu yüzden, ilk merserize iplikler fazla rağbet görmemişti. Daha sonra iplikler gerilirken, sudkostik ve potaskostik kullanılarak yapılan yöntemle bu çekme önlendi.

Merserize etme işleminde öncelikle tel hâline getirilmiş pamuk iplikleri, iki silindir arasında iyice gerilir. İplikler gerilirken sudkostik ve potaskostikle muâmele edilir. Bu merhaleden sonra, gerili hâlde sodyum hidroksit çözeltisine daldırılır. Daha sonra su altından geçirilerek durulanırlar.

Merserize iplikler ve bunlardan yapılan kumaşlar dayanıklı, parlak ve esnektirler. Boyaları hemen hemen hiç çıkmadığından çok tutulurlar. Geniş ölçüde kullanılmaktadır.

Ayrıca bu iplikler, özellikleri ve görünüş bakımından ipeğe çok benzediğinden, üretim ve pazarlama sırasında, ürünlerin üstüne merserize olduklarını belirten ibâreler konulur.


Konular