Rehber | Kategoriler | Konular
LiTOPON
Alm. Lithopone (f), Fr. Lithopone (f), İng. Lithopone. Çok ince beyaz bir toz olup, çeşitli oranlarda çinko sülfür ve baryum sülfat ihtivâ eden bir karışım. Yağ ile litopon karıştırılırsa örtme gücü yüksek olan bir hamur karışımı elde edilir. Hidrojen sülfür tesiri ile kararmaz ise de baryum sülfat oranına bağlı olarak gün ışığında kurşunî bir renk alabilir. Bu sebepten dolayı litoponun kalitesi, ihtivâ ettiği çinko sülfür oranına bağlıdır. Çinko sülfür oranı arttıkça litoponun kalitesi de artar. Piyasada satılan litoponlar, % 51 ile 60 arasında çinko sülfür ihtiva eder.
Elde edilişi: Prensip olarak baryum sülfatla çinko sülfürün aynı zamanda çöktürülmesi esasına dayanır:
ZnSO4 + BaS ® BaSO4 ® ZnS
Karışımdaki baryum sülfat ve çinko sülfür, arzuya göre ayarlanabilir. Çinko sülfür oranını arttırmak için çinko sülfat yerine kısmen çinko klorür kullanılır:
ZnSO4+ZnCl2+2BaS ® 2ZnS+BaSO4+BaCl2
Bu reaksiyon sonucu % 45-50 kadar çinko sülfür ihtivâ eden bir ürün elde edilir. Çinko sülfür oranı düşürülmesi, yâni nisbeten ucuz bir litopon elde etmek için çinko sülfat yerine bir miktar sodyum sülfat ilâve edilir.
Litoponun üretimi iki kademede gerçekleşir:
1. İlkel maddelerin hazırlanması: Çinko sülfat, çinko oksidin ve karbonatın veyahut doğrudan doğruya kavrulmuş çinko blendin, sülfat asidi ile muâmelesinden elde edilir. Çinko klorür ise, çinko okside veya karbonata, hidroklorik asidin etkisiyle elde edilir. Baryum sülfür, tabiî baryum sülfatın (baritin) kömürle (karbonla) indirgenmesinden elde edilir:
BaSO4 + 4C ® BaS + 4CO
Bu reaksiyon kapalı kaplarda yapılır. Çünkü baryum sülfür havadan etkilenir.
2. Litoponun üretimi: Yukarda elde edilen ilkel maddelerin çözeltileri, reaksiyon kabına dökülür ve karıştırılır. Bir süre sonra karışım süzülür ve karışım bir tünel fırınında kurutulur.
Litopon, beyaz pigment olarak kullanılır. Ucuz olduğu için çinko üstübeci ve titanoksit yerine kullanılır. Yanlış olarak çinko üstübeci de denir. Örtme kâbiliyeti az olmakla beraber, kararmama özelliği vardır.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.