Rehber | Kategoriler | Konular

KAVUN (Cucumis melo)

Alm. Zuckermelone (f), Fr. Melon (m), İng. Melon, muskmelon. Familyası: Kabakgiller (Cucurbitaceae) Türkiye'de yetiştiği yerler: Türkiye'nin hemen hemen her yerinde kültür olarak yetiştirilir.

İlkbaharda küçük sarı çiçekler açan, yıllık, sürünücü, otsu bir yaz meyvesi. Sülükleri dallanmıştır. Yaprakları kalp ve böbrek şeklinde, 3-5 loblu, büyük ve tüylüdür. Çiçekleri, bir eşeyli ve bir evcikli olup yaprakların koltuğundan çıkarlar. Meyveleri çeşitli şekil ve renklerde (genellikle sarı) dir. Çekirdekleri uzun, elipsoidik veya oval şekildedir.

Kavunun ana yurdu Orta Asya'dır. Dünyânın tropik ve ılıman bölgelerinde kültür olarak zirâatı yapılmaktadır. Dünyâca meşhur kantalup kavununun esas vatanı Van ve Diyarbakır bölgesidir. Ancak 16. yüzyılda İtalya'da görülmüş olan bu kavun çeşidi Roma yakınındaki Cantalupa'da yetiştirildiği için batıda ?kantalup? kavunu olarak anılmaktadır. Avrupa'da en çok tutulan bir kavundur. Memleketimizde de bir hayli kavun çeşidinin zirâatı yapılmaktadır. Trakya ve İstanbul bölgesinde yetiştirilen ?topatan? kavunu, ince ve sarı kabuklu olup dayanıksızdır. Bu bölgede yetiştirilen ?çitli? denilen kavun kışa dayanıklıdır. Ege bölgesinde bilhassa Manisa ve havâlisinde ?kırkağaç? kavunu zirâati oldukça yaygındır. Dayanıklı ve çok leziz olan bu kavunlar aynı zamanda ihraç da edilebilmektedir. Kırkaağaç kavunundan üretilen çeşitleri ?hasanbey, altınbaş, dilimli ve hallaç? gibi mahallî isimler almaktadır.

Olgunlaşmadan koparılan kavuna ?kelek? adı verilmektedir. Daha çok turşu yapımında faydalanılır.

Kullanıldığı yerler: Kavun meyve olarak çok yenildiği gibi tohumları (çekirdekleri) de tıbbî olarak kullanılmaktadır. Olgun kavunların çekirdekleri kurutulur. Çekirdekler halk tabâbetinde öksürüğe karşı (çekirdekleri suda, suyu yarıya ininceye kadar kaynatılıp içilmesiyle) kullanılır.


Konular