Rehber | Kategoriler | Konular
KAVAK (Populus)
Alm. Papel (f), Fr. Peuplier (m), İng. Poplar. Familyası: Söğütgiller (Salicaceae) Türkiye'de yetiştiği yerler: Anadolu ve Trakya.
Mart, nisan aylarında çiçek durumları meydana getiren, daha çok rutubetli bölgelerde, su kenarlarında yetişen, 10-20 m yüksekliğinde, rüzgârlarla tozlaşan iki evcikli bir ağaç. Yapraklarının üst yüzü yeşil, alt yüzü kül rengi, üçgen, oval, eliptik veya yürek şeklindedir. Yaprak sapı, yaprak ayasına dikey olarak yassılmış, erkek çiçek durumları sarkıktır.
Kavak ağaçları sulu yerlerde kolaylıkla büyüyen ve köklerinden meydana gelen sürgünler vâsıtasıyla yayılan ağaçlardır.
Anadolu'da 5 kavak türü yetişmektedir. Bunlar kara kavak (Populus nigra), servi kavağı veya ehrami kavak (P. pyramidalis), ak kavak (P. alba), titrek kavak (P. tremula), Fırat kavağı(P. euphratica) dır.
Kullanıldığı yerler: Yol kenarlarına, park ve bahçelerde gölge vermek ve tarla kenarlarına rüzgâr kesici olarak dikilir. Odunundan bitkisel kömür elde edilir. Kâğıt ve kibrit îmâlinde, bazı yerlerde yakacak olarak, inşâatlarda yapı malzemesi olarak ve mobilya îmâlâtında kullanılır.
Kara kavak (P. nigra): Gövdeleri derin çatlaklı ve siyahımsı renkli kabukludur. Dallar yaygın ve gevşektir. Yaprakları üçgen şeklinde, dişli kenarlı, tüysüz, üst yüzü koyu, alt yüzü daha açık yeşil renkli ve sarımsı damarlıdır. Yaprak tomurcuklarında pullar reçinemsi bir madde ile biribirine yapışıktır. Tohumlar tüylüdür.
Kullanılışı: Açmazdan evvel toplanmış çiçek ve yaprak tomurcukları kullanılır. Tanen, uçucu yağ, salisin ve populin glikozitleri bulunmaktadır. Kavak tomurcuklarından hazırlanan merhemler hemoroit (basur) ve romatizma tedâvisinde kullanılmaktadır.
Servi kavağı-ehramî kavak (P. pyramidalis): Dal ve dalcıklarının oldukca şakulî bir şekilde bulunması ve bu suretle taç kısmının piramit şeklinde görülmesi ile kara kavaktan ayrılır. Bütün Anadolu'ya yayılmıştır. Kara kavak gibi kullanılır.
Titrek kavak (P. tremula): Tomurcuklar ve yapraklar tüysüzdür. Yaprak sapı çok yassı olup bir bıçak sırtı gibidir. Genellikle yüksek dağlarda ve rutubetli ormanlarda bulunur. Tedâvide dal kabukları kullanılmaktadır. Kabuklarında populin ve salisin glikoziti vardır. Kabukları ateş düşürücü ve romatizma ağrılarını dindirici olarak kullanılmaktadır.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.