Rehber | Kategoriler | Konular
FENERBALIğI (Lophius, Myctophum)
Alm. Amglerfische (m.pl.), Fr.Lophiidés (m.pl.), İng. Anglers (pl). Familyası: Fenerbalığıgiller (Lophiidae-Myctophidae). Yaşadığı yerler: Sıcak ve ılık deniz dipleri. Özellikleri: Başlarının üzerinde uzanan avlanma oltaları vardır. Myctophidae familyasının vücudunda çok sayıda ışık organı bulunur. Çeşitleri: Birçok türü vardır.
Fenerbalığıgiller familyalarının çeşitli türlerine verilen genel ad. ?Lophiidae? ve ?Myctophidae? olmak üzere iki familyası vardır. Korkunç görünüşlüdürler. Vücutları üstten basık bir armudu andırır. Tropik ve ılık denizlerin değişik derinliklerinde bulunurlar. Bâzıları 4000 metre derinliklerdeki karanlık diplerde çamurlu zemine yapışarak veya gömülerek yaşarlar. Çoğu 500 metre kadar derinlerdeki zeminlerde veya kıyıya yakın diplerde bulunurlar. Vücutları pulsuz ve kaygan derilidir.İri başları vücutlarının üçte ikisini kaplar.
Aşırı derecede açılabilen ağızlarında birkaç dizi uzun ve sivri diş bulunur. Uzun dişleri içe kıvrık kanca tiplidir.Avlarını yutarken sivri uzun dişleri, elastikî bir bağ sâyesinde geriye devrilerek ağzın içine yatar.Av boğazından geçtikten sonra tekrar dikilirler. Dişler çengel biçimli ve uçları ağzın içine doğru kıvrık olduğundan, avlarının ağızlarından kaçması imkânsızdır.
Başlarının üzerinde çubuk gibi dikilebilen avlanma tertibatları vardır. Bunu balık avlamada olta gibi kullanırlar. Derin diplerde yaşayanlar olta çubuklarının ucunu diledikleri zaman bir ampul gibi yakıp söndürebilirler.Zâten bu özelliklerinden dolayı ?fenerbalığı? adını almışlardır. Dipte, sırığını sırtına yatırmış bir vaziyette hiç kımıldamadan bekler. Uzakta yüzen bir küçük balık sürüsünü görünce, avlanma sırığını diker ve balıkları cezbetmek için ampulünü yakar. Balıklar, parlayan kısmı yiyecek sanarak yaklaşırlar. Fenerbalığı, yavaş yavaş çubuğu ağız kısmına doğru kıvırır. Balıklar parlayan kısmın etrâfına toplandıkları an geniş ağzını açarak hızla ileri atılarak birkaçını yutar. Fotoforların (ışık saçan organlar) ışık yayma mekanizmaları cinslerde farklıdır.Anamaloyps cinsinin bireylerinde ışık organı, açılıp kapanır.Photoblepharon cinsinde ise, gözkapağı biçiminde gerçek bir zar fotoforları örter.
Fenerbalıkları çok oburdur.Kıyılara yakın diplerde yaşayanların çubuklarının ucu etlidir.Vücutlarının rengi zemine uygun olmakla beraber kum ve toprağa gömülerek kendilerini tamâmen gizlerler. 20 santimetreden 180 santimetreye kadar değişen çeşitli türleri vardır. Bizde 60-70 santimetreden 180 cm'ye kadar olanları 4-5 kg gelir.Göl ve az derin sularda yaşayan iri türleri, ucu etli çubuklarını dikerek yaban ördek ve kazlarını da tuzağa düşürüp avlarlar.
4000 m kadar derinlerde yaşayan ışık organlılarda erkek küçük olup, dişinin sırtında asalak olarak yaşar. Fenerbalıkları yumurtalarını sümüksü uzun tüpler içinde bırakırlar.Görünüşleri çirkin olduğundan balıkçılar tarafından özel olarak avlanmazlar. İstakoz ağlarına takılıp yakalananların derisi yüzülerek piyasaya sürülür.İstanbul balıkhânesinde de bâzan rastlanır.