Rehber | Kategoriler | Konular
EMAYE
Alm. Email (n), Fr. Email (m), İng. Enamel. Yüzeyi camsı bir maddeyle kaplanmış metal eşya. Özellikle emaye, silisyuma kurşun oksit, boraks, soda, potasyum hidroksit ve renk için metal oksitlerin ilâvesiyle elde edilen cama benzer yüzeye verilen isimdir. Bu maddeler karıştırılarak eritilir, pişirilir ve toz olarak öğütülür. Daha sonra bu toz süspansiyon haline getirilerek emaye olacak metal eşya bu banyoya daldırılıp çıkarılır. Bu esnâda emaye maddesi, metal üzerine ince bir tabaka hâlinde yapışır. Bundan sonra emaye banyosuna daldırılmış bu metal parçalar (genellikle saç parçalar), bir fırına sokularak üzerindeki tabaka eriyinceye kadar yaklaşık 900°C'ye kadar pişirilir. Bu işlemin sonucu, eriyen emaye maddesi, metal yüzeye yapışır. Emaye kaplanmış yüzey süsleme için kullanıldığı gibi koruyucu bir tabaka olarak da vazife görür.
Emaye renkleri, eritme sırasında renklerin birbirine karışmasını önlemek için ayrıca tatbik edilir. Bir teknikte renkler metal üzerinde tellerle ayrılır. Diğer birinde ise, renkler metal üzerinde yapılan çukurluklara konur. Daha sonra emaye işlemine geçilir. Bu iki metod beraberce de kullanılabilir. Değişik bir teknikte de renk tabaka tabaka tatbik edilir. Her tabakadan sonra pişirme işi tekrarlanır.
Târihi
Emaye, târihi araştırmalardan öğrenildiğine göre, M.Ö. 5. yüzyıla kadar inmektedir. Eski Yunan'da kuyumcular emayeyi renk tonunu ayarlamak için kullanırlardı. Olimpiya tapınağındaki Zeus heykeli, üzerinde emaye çiçekler olan bir perde ile süslenmişti. Metal tabana konulan tellerle renk ayırma tekniği, Eski Yunan ve Roma'da sık kullanılan bir usûldü. M.S. 240'larda İngiltere'de metal yüzeyin çukurlaştırılması suretiyle renklendirme metodu ilk defa tatbik edildi. Bu yolla bronz ve altın heykellere, emaye ve çeşitli renk tonları ilâve edildi. Dokuzuncu yüzyılda Bizans, emayenin yeni merkezi olmuşsa da pek az bir yeniliğin ortaya çıktığı tesbit edildi. On birinci yüzyılda ise emaye tekniği, batıya geri döndü. Almanya'daki Ren, Meuse nehirlerinin havzaları ve özellikle Köln şehrinde, emaye atölye merkezleri ortaya çıktı.
On altıncı yüzyılda şahsi küçük eşyalar emaye edilmekteydi. Sanayinin gelişmesiyle el sanatlarında da mekanikleştirilmeye gidildi. Günümüzde emaye, büyük bir sanâyi hâline geldi. Çeşitli endüstri dallarında kullanılmaktadır. Türkiye'de emaye sanâyii eski değildir. Esâsen emayeciliğin dünyâda bir sanâyi kolu hâline gelişi de eski değildir. Kitle çelik üretimine başlanıldığı 1900'lü yıllardan îtibâren emaye sanâyii de gelişmeye başladı. Böylece paslanmaz çeliklerden önce normal karbonlu çeliklerin mutfak ve sıhhî tesisat malzemesi olarak kullanılması sağlandı. Ayrıca paslanmaya ve kararmaya maruz kalınacak yerlerde kullanılan demir malzemeler de emayeyle kaplandı.
1950'lerden sonra yurdumuzda emaye sanâyi hızla gelişmeye başladı. Özellikle soba, sıhhî tesisat malzemesi, mutfak malzemelerinin üretiminde ve dayanıklı ev âletlerinin üretiminde Avrupa seviyesine gelindi.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.