Rehber | Kategoriler | Konular
EğRELTiLER (Pteridophyta)
Alm. Farnpflanzen, Pteridophyta (pl.), Fr. Ptéridophytes, İng. Pteridophyta. Eğreltiotları, kibritotları, at kuyrukları gibi çiçeksiz bitkileri kapsayan geniş bir şûbe. Kendibeslek (ototrof) olarak yaşayan, çoğunluğu kara bitkileridir. Bu bölüm bitkilerinin büyük gelişimlerini bundan milyonlarca yıl önce karbon devrinde yaptıkları söylenmektedir. Bu devirde cins ve türlerinin çoğunluğu ağaç şeklinde olan bitkilerin, mâden kömürünün meydana gelmesinde önemli rolleri olmuştur. Bu bölümde bugün yaşayan 12.000 kadar tür bitki vardır. Eğreltilerin önemli sınıfları şunlardır: 1) Iycopodiatae (Kibritotları), 2) Eguisetatae (Atkuyrukları), 3) Filicatae (Eğreltiotları).
Bir eğreltiotunun hayat devri: Eğreltilerde birbirini takib eden ve birbirinden çok farklı iki hayat devri vardır. Bitkinin yapraklarının alt yüzeylerinde bulunan spor keselerine olgun sporlar düşer. Haploit (n kromozomlu) sporların çimlenmesi ile yürek şeklinde yeşil renkli yapraksı protal adını alan gametof bir bitki meydana gelir. Bu çoğunlukla bir kaç hafta yaşayan, bir kaç santimetre büyüklüğünde küçük bir bitkiciktir. Gelişmeleri ve şekilleri sınıflarda değişiktir. Genel olarak basit, yeşil renkli bir tallusla alt yüzünden çıkan ve bulunduğu ortama bağlantısını sağlayan, topraktan su ve besin tuzlarını emmeye yarayan hortum şeklindeki kökçüklerden (rizoidler) meydana gelir. Protalin alt yüzünde kabarcık hâlinde anteridyumlar (erkek organ) ve meme başçığı şeklinde arkegonyumlar (dişi organ) gelişir. Döllenmede spermatoziodlerin arkegonyuma taşınmasında suya ihtiyaç vardır. Döllenmeden sonra zigot, diploit (2n kromozomlu) sporofitine bitkiyi meydana getirir. Eğrelti sporofiti yosun sporofitine göre daha ileri bir yapı ve daha zengin bir gelişme gösterir. Eğreltilerin çoğunda protalin gelişmesi kısa süre sonra durur ve sporofit kısa zamanda kök, gövde ve yapraktan müteşekkil ve çok yıllık bağımsız bir bitki hâline gelir. Mayoz bölünmesi ile spor keselerinde spor ana hücrelerinden dörder spor hasıl olur. Çimlenen sporlar tekrar haploit protali (gametofil) meydana getirirler. Böylece eğrelti otunun hayat devri tamamlanmış olur.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.