Rehber | Kategoriler | Konular
VERiCiLER
Alm. Sender, Fr. Transmetreur (m), İng. Transmitter. Elektromanyetik dalgaları antenden yayın yolu ile göndermek üzere yüksek frekanslı enerji üreten elektronik cihazlar. Kullanılış gâyelerine göre çok çeşitli güç ve tipte yapılırlar. Vericilerin temel görevi antene belirli bir frekansta güç sağlamak ve bu yolla meydana getirilen elektromanyetik dalgalar yardımıyla bilgi iletmektir. İlk zamanlar vericiler sâdece, sâbit bir frekansta yüksek frekanslı enerjiyi gönderebiliyordu. Bu tip vericilere devamlı dalga vericileri (CW-Continov Wave) denir. Bunlarla bilgi nakli ancak kodlu olarak mümkündür (Mors kodu gibi).
Son zamanlarda istenen bir bilgi (özellikle de konuşma, müzik ve görüntü) taşıyıcı bir dalgaya (Carrier Wave) bindirilerek gönderilmektedir. Bu işleme modülasyon ve böyle dalgaya modüleli devamlı dalga denir. (MCW) vericiler modülasyon şekline göre iki temel sınıfa ayrılırlar:
1. Genlik (Amplitude) modülasyonlu vericiler:
a) Çift yanbantlı tam taşıyıcılı vericiler (A-M Amplitude Moduletion).
b) Tek yanbantlı vericiler (SSB-Single Side Band.
2. Açık modülasyonlu vericiler:
a) Frekans modülasyonlu vericiler (FM-Freguency Moduletion).
b) Pals modülasyonlu vericiler.
c) Faz modülasyonlu vericiler.
Genelde pratikte üç tip verici kullanılır. Bunlar da:
A) A-M vericiler.
B) FM vericiler.
C) SSB vericiler
En basit bir A-M verici dört ana bölümden meydana gelir.
1. Osilatör katı.
2. Tampon katı (Buffer).
3. Yüksek Frekanslı (RF) güç yükseltici.
4. Modülator katı (Bu kat CW vericilerde yoktur).
Osilatör: Vericilerin en önemli kısmıdır. Radyo Frekanslı (100 KHz'den yüksek) enerji üretir. Burada üretilen enerji belirli sınırlar içinde olmalıdır. Aksi takdirde verici çalışırken frekansı kayar ve dinlenemez.
Tampon katı (Buffer): Tampon katı, güç katını osilatörden yalıtır. Böylelikle osilatörün daha kararlı çalışması sağlanır. Aynı zamanda bu kat istenirse osilatörün frekansını iki veya üç katına çıkartabilir ki, buna frekans çoğaltıcı denir.
RF güç katı: Bu kat, antene istenen güçte sinyali besler; modülatörden gelen bilgi, osilatörden gelen taşıyıcıya burada bindirilir.
Modülatör ve ses frekans katı: Mikrofondan elde edilen elektrik işâreti çok küçüktür. Ses frekans yükselteci (katı) bunu istenen seviyeye yükseltir. Modülatör katı da ses sinyalini güç katına aktaran bir uygunlaştırıcıdır. Ses frekansının şiddetine göre güç katının kazancına tesir ederek amplitüd (genlik) modülasyonu gerçekleştirir.
Basit bir FMverici şu katlardan meydana gelir:
1. Ses frekans yükseltici ve reaktans modülatör katı. (Reaktans: Bobin veya kondansatörün alternatif akıma karşı gösterdiği dirençtir.)
2. Osilatör katı.
3. Tampon ve sürücü katı.
4. RF güç yükselteci katı.
Ses frekans yükseltici ve reaktans modülatörü: Mikrofondan alınan sinyâl, istenen seviyeye kadar yükseltilerek reaktans modülatörüne uygulanır. Reaktans modülatörü, osilatörün bobin devresine kapasitif veya endüktif reaktans ilâve eder veya çıkartır. Böylece ses frekansının şiddetine göre osilâtör frekansını değiştirerek FM(Frekans Modülasyonu) sağlanır.
Osilatör: Belli sınırlar içinde Radyo-Frekanslı enerji üretir. (Standart olarak FM kanalı radyolarda 88-108 MHz arasıdır)
Tampon ve sürücü: Burada hem yalıtma işlemi hem de istenirse frekans çoğaltma işlemi yapılır.
RF güç yükseltici: Frekans modüleli sinyal, antenden yayılacak seviyeye kadar bu katta yükselir.
Anten: Elektromanyetik enerjiyi uzaya yayar. (Bkz. Anten)
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.