Rehber | Kategoriler | Konular

SAHAF

Alm. Antiquar (m), Fr. Antiquarie (n), İng. Antiquary. Eskiden kitap satanlara verilen ad. Matbaanın keşfedilip, basın işinde kullanılmasından önce kitaplar elle yazılırdı. Bu işi, meslek edinen pekçok kişi bulunurdu. Bunların yazdıkları kitapları dükkânlarda satma, ilk defâ 14. yüzyılda Bursa'da görüldü. Edirne başşehir olunca sahaflık (sahhâflık) merkezi burada gelişti.

Daha sonra İstanbul'da Kapalıçarşı'da pekçok sahaf (sahhâf) dükkânı açıldı. Bâyezîd Câmii avlusundan Kapalıçarşı'ya giden yol üzerinde iki taraflı sahaflar çoğaldı. Bunlardan bir kısmı günümüzde de eski eserleri satmakta ve burası Sahaflar Çarşısı olarak bilinmektedir. Evliyâ Çelebi'nin Seyâhatnâmesi'nde 17. yüzyılda sahaf dükkanı sayısının 50, ulemâ hizmetinde bulunan sahaf esnafı sayısının ise 300 olduğundan bahsedilir. Kapalıçarşı'daki sahaf dükkânları Birinci Dünyâ Harbinden sonra tamâmen kapandı. Kitapçı dükkânlarının bir kısmı Bâyezîd Câmii avlusunda bulunan Sahaflar Çarşısına; bir kısmı da Bâbıâli Caddesi (Ankara Caddesi)ne taşındı. Osmanlılar zamânında sâbit sahaf dükkânlarının yanında, gezen, bohça ile kitap satışı yapanlar da vardı. Bunlara ?bohçacı? denirdi. Bu kimseler konak ve evleri dolaşarak kitap satarlardı.

Sahaflar, diğer esnaf teşekkülleri gibi loncaya mensuptular. Tamâmen loncanın kurallarına tâbiydiler ve kendilerine has tellâl ve kâhyaları vardı. Sahaflar aralarındaki anlaşmazlıkları halletmek ve devlet dâirelerindeki işlerine bakmak üzere bir başkan seçerlerdi. Buna, ?sahaflar şeyhi? denirdi.


Konular