Rehber | Kategoriler | Konular

PAPiRüS (Cyperus papyrus)

Alm. Papyruss (m), Fr. Papyrus (m), İng. Papyrus. Familyası: Papirusgiller (Cyperaceae) Türkiye'de yetiştiği yerler: Tabiî olarak yetişmez.

Bataklık ve dere kıyılarında yetişen 2-3 m boylarında kamışa benzeyen, çok yıllık otsu bitkiler. Bitkinin gövdeleri üç köşeli, sert ve düğüm (nod)leri yoktur. Çiçekler küçük başaklar hâlinde olup, bunlar da şemsiyeye benzeyen durumlar yaparlar. Çiçekler 6 parçalı ve kıl gibi incedir. Koyu yeşil olan papirüs bir yıl boyu yapraklarını dökmeyen bir bitkidir. Eğik yaprakları gövdenin ucundaki püsküllü kısımda bulunur.

Çok eskiden beri Mısır'da Nil kıyısında tarımı da yapılmış olan bitkidir. Yalnız bugün aşağı Mısır'da bitki hemen hemen hiç kalmamıştır. Yukarı Mısır ve Habeşistan'da yer yer görülmektedir.

Kullanıldığı yerler: Papirüs eski Mısırlılar için önemli bir bitkiydi. Gıdâ olarak kullanıldığı gibi yapraklarından da hasır, sepet îmâlinde faydalanılırdı.

Papirüs kâğıt îmâlinde de kullanıldı. Bunun için sapların tabakaları hafif hafif dövmeyle ayrılır. Sonra bunları 5-6 cm eninde, 25-30 cm boyunda şeritler hâlinde keserek uç uca ve yan yana yapıştırarak sayfalar hâlinde tabakalar yaparlardı. Bu tabakalar perdahlanır, böceklerin yememesi için üzerlerine sedir yağı sürülürdü. Bu tabakaların üzerine kamış kullanarak mangal kömürü, sübye ve başka maddelerden meydana gelen mürekkeple yazı yazarlardı. Yapılması, parşömenden çok daha ucuza mâl olduğu ve uzun zaman muhâfaza edilebildiği için, papirüs, edebî yazılardan resmî yazışmalara kadar çeşitli alanlarda kullanılmıştır.

Bu papirüs sahifeleri günümüze kadar saklanmış olup, çok önemli târihî belgelerin ortaya çıkmasına sebep olmuştur.


Konular