Rehber | Kategoriler | Konular
MARSHALL, George Catlett
Amerikan kara kuvvetlerinde general ve devlet adamı. 31 Aralık 1880'de Pensilwanya Eyâleti Uniontown'da dünyâya geldi ve 16 Ekim 1959 da Washington'da öldü. Asker olarak mesleğinin zirvesine ulaşarak mareşal olmuş, sonraları başkan yardımcılığı görevinde bulunmuştur. 1952 senesinde Avrupa'ya yapılan Marshall Planı'nın hazırlayıcısıdır.
Marshall, 1901 senesinde Virginia asker okulunu bitirdikten sonra Filipinlerde ve Batı Amerika'da görev yaptı. 1907 senesinde Süvârî Okulunu, 1908'de Harb Akademisini bitirdi, sonra iki sene burada öğretmenlik yaptı. 1913-1916 senelerinde Filipinlerde General Hunter Liggett'in kurmay başkanı olarak çalıştı. Burada gösterdiği başarılarıyla Tümgeneral James Franklin Bell tarafından ?Zamânın en zekî askerî dehâsı? ünvânı verildi. Birinci Dünyâ Savaşı dolayısıyla Temmuz 1917'de Fransa'ya gönderildi. Başarıları burada da devâm etti. 1919 ile 1924 seneleri arası General John J.Persihg'e yardımcı oldu. 1924-1936 seneleri arasında Çin'de ve Amerika'nın muhtelif yerlerinde görevini sürdürdükten sonra 1936 senesinde tuğgeneral oldu. 1939 da genel kurmay başkanlığına getirildi. 1940 da Avrupa'daki gerginlikleri gören Marshall, Amerika'nın herhangi bir çatışmaya girebileceğini önceden sezerek seferberlik îlân etti. 7 Aralık 1941'de Pearl Harbour Baskınından sonra Birleşik Devletlerin Genelkurmay başkanlarının başına askerî strateji uzmanı seçildi. Bu görevinde Avrupa'daki ve Pasifik'teki kuvvetleri yönetti. 1944 Aralık ayında kendisine mareşal ünvânı verildi. Savaş sonunda ordunun sayısı 200.000'den 8 milyona çıkmıştı. 1945'te görevinden istifâ edince Marshall, başkan Harry S. Truman'ın elçisi olarak arabuluculuk görevi ile Çin'e gönderildi. Milliyetçilerle komünistler arasında yaptığı çalışmalar neticeye fazla etki etmeyince tekrar ABD'ye döndü ve başkan yardımcılığı görevine tâyin edildi. Bu görevinde, meşhur Truman Doktrini olarak bilinen ve dünyâ çapında komünist olmayan ülkelerin kalkınması için yapılan yardımın ana hatlarını ve teferruatını hazırladı. Bu doktrini Harvard Üniversitesinde konferans vererek savundu. Doktrin Avrupa'da Marshall Plânı olarak bilinir. Marshall Plânınının esâsını, savaştan harap çıkmış Avrupa devletlerinin komünizm felâketine düşmemesi teşkil eder. Çünkü batı Avrupa'da komünist partiler yiyecek sıkıntısı, ev darlığı gibi savaş âfetlerinin getirdiği yoklukları istismâr ederek oldukça kuvvetlenmişlerdi.
Truman Doktrini veya Avrupa'yı kalkındırma programı olarak bilinen Marshall plânı ana hatlarının tespiti maksadıyla 27 Haziran 1947 senesinde Paris'te bütün Avrupa devletlerinden gelen delegelerle toplantı yapıldı. Marshall bu yardımdan Sovyetlerin ve faşist İspanya'nın istifâde etmesinin şiddetle karşısına çıktı. Nihayet Marshall Planı, Truman Doktrinine uygun bir şekilde Sovyetleri ve bâzı doğu Avrupa devletleri ile İspanya'yı program dışı bırakacak şekilde 2 Nisan 1948'de ABD Senatosunca onaylandı. Avrupa'yı Kalkındırma Programı 1948-1952 arasında uygulanacak şekilde yürürlüğe sokuldu. Bu arada 16 Avrupa devletine yapılan yardım miktârı 13 milyon doları geçti. Yardımın % 85'i hibe, % 15'i ise kredi şeklinde yapılıyordu. Marshall yardımından en fazla İngiltere ve Fransa istifâde etti. Bu plân başarılı olunca ABD, diğer dünyâ devletlerine de aynı şekilde yardım programları tatbik etti. 1955 senesinde ABD'nin bütün dünyâ devletlerine yaptığı yardım 51 milyar doları geçmişti. Bu yardımlar sâyesinde Avrupa 1960'larda ABD'li üreticilerle rekâbet edebilecek seviyeye ulaştı.
Marshall Plânının tatbiki ile Avrupa'da komünizmin revaçtan düşmesi, komünist blokun soğuk savaş usullerini tercih etmesine yol açtı. Doğu Avrupa devletlerinin batı Avrupa devletlerinden teknik yönde geri kalması komünist blokta kıpırdanmalara sebeb oldu. Bunun üzerine Sovyetler kuvvet kullanarak önce Macaristan'ı, sonra da Çekoslovakya'yı işgal ettiler. Marshall 1953 senesinde Nobel Barış Ödülü'ne lâyık görüldü.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.