Rehber | Kategoriler | Konular

HOLDiNG

Alm. Holdinggesellschaft (f), Fr. holding (m), İng. Holding company. Genel kurullarında çoğunluğu sağladığı aynı özellikleri çeşitli şirketler arasında menfaat birliği kuran mâlî şirket. Holdinglere müsâde eden ilk mevzuat 1888-1889 yıllarında Amerika'nın New Jersey eyâletinde hazırlanmış ve yürürlüğe girmiştir.

Holding, hukûkî niteliği bulunan bir şirket olmayıp, tröst (tekelleşme) kurma amacıyle gerçekleştirilen şirketler topluluğunu ifâde eden bir terimdir. Holdinge özelliklerini veren, hukûkî bakımdan şirketin tâbi olduğu kuruluş şekli değil, ekonomik yönden kendisine mevzu olarak aldığı faaliyet sâhası ve çalışmalarında gösterdiği değişikliktir.

Holdinglerin gâyesi; başka şirketlerin sermâyelerine katılmak, onlara ortak olmak yolu ile kendi sermayelerine kâr sağlamaktır. Holdingin ortaya çıkması için bir şirketin diğer şirketlere iştirâki yeterli olmayıp, bu iştirakin, sermâyesine katılan şirketin yönetiminde söz sâhibi olması gerekir. Bir şirket grubu içinde söz sahibi olan şirkete ?ana şirket?, ?ana ortaklık?; sermaye yatırılan şirketlere de ?tâbi şirket?, ?yavru şirket? denir. Türk hukuk sisteminde holdingleri düzenleyici hükümler getirilmemiştir. Sâdece Türk Ticâret Kanunu'nun 46. maddesinde holding; gâyesi başka işletmelere iştirakten ibâret olarak ele alınır.

Holdingin faydaları: 1) Holdingler yavru şirketlerin çeşitli problemlerini tek bir merkezden ele almak ve çözümlemek imkânına sâhiptir. 2) Holdingler, yabancı ülkelere yaptıkları yatırımlarla, âit oldukları ülkenin ekonomisine yardım ederler ve sermâye yatırımlarının güvenliğini sağlarlar. 3) Holdingler küçük tasarruf ve sermâyelerin birleşmesini temin ile sermaye şirketlerine halkın katılmasını mümkün kılarak sosyal bir hizmet görürler. 4) Güçlenen öz kaynaklarını yeni yatırımlara yöneltmek suretiyle ekonomik kalkınmaya destek olurlar.

Holdingin mahzurları: 1) Holding şirket mekanizması, az bir sermaye ile büyük varlıklara tasarruf edilebilen şirketler üzerinde kontrol kurma imkânı vermektedir. 2) Holdingler yaptığı harcamaları yavru şirketlere yüksek bedelle intikal ettirebilirler. 3) Holding mekanizması, topluluk içinde karşılıklı iştiraklere girişilmek suretiyle sermaye şişirilmesine imkân vermektedir. 4) Şirketin idârî yönetimi, teknik gelişmelere uymaması hâlinde, diğer şirketlerin durumu kötüleşebilir. 5) Yavru işletmeler yeteri kadar amortisman ayırmamaya, aşırı kâr dağıtmamaya ve lüzumlu karşılıklar ayırmamaya zorlanabilir.

Holding şirketleri faydalıdır veya zararlıdır şeklinde sonuca varabilmek için faaliyetlerinin incelenmesi ve değerlendirilmesi gerekir.

Holding çeşitleri: Holding şirketi diğer şirketin pay senetlerini satın aldığı takdirde ?Saf Holding Şirketi?; bir işletmeyi kendi sorumluluğu altında işlettiği halde diğer şirketlerin pay senetlerine sâhip ise ?Ana Holding Şirketi? adını alır. Sâdece şirketlere sermâye vererek yatırım yapan, fakat sermâye verdiği şirketin işlerine ve yönetimine karışmayan holdinglere ?Saf Holding?, ?Yatırımcı Holding? denir. Bir veya muhtelif branşlardaki şirketlerin yönetimine karışabilecek miktarda pay senedine sâhib olan holdinge ?Ufkî Holding Şirketi? adı verilir. Sermaye yatırdıkları şirketin yönetimini ele alan holdinge ?İşletmeci Holding? denir.


Konular