Rehber | Kategoriler | Konular
GULF STREAM (Golfstrim)
Alm. Golfstrom (m), Fr. Gulf-Stream (m), İng. Gulfstream.Kuzey Atlas Okyanusunun sıcak su akıntısı. Çeşitli kaynaklı su kütlelerinden meydana gelen Gulf Stream, gerçek bir akıntılar sistemidir.Gulf Stream ekvatorun kuzeyinde doğudan batıya doğru uzanan bir akıntı olarak; Büyük Antiller boyunca devam eden kuzey ekvator akıntısı ise, GüneyAmerika'nın kuzey sâhillerini sıyırarak,Yukatan Boğazı üzerinden Meksika Körfezine doğru akar.Güney Ekvator Akıntısının oldukça kuvvetli bir kolu bu bölgeye kadar ulaşarak körfezde su hızının artmasına sebeb olur. Florida'nın doğu yönündeki akıntının hızı saniyede iki metreye kadar varabilmektedir.
Hatteras Burnu açıklarında halk arasında ?okyanus içindeki nehir? olarak tanınan körfez akıntısı ilgi çekici ?menderesler? çizer ve kuzey doğuya doğru yönelir.Gittikçe daha da genişleyen Gulf Stream burada ikiye ayrılır. Bâzı deniz bilimcilerinin açıkladığı gibi, Kuzey AtlasOkyanusu sapmasını meydana getirir. Bu bölgede özelliğini nisbeten kaybeden Gulf Stream'ın ılık suları Norveç sâhillerini ve Kola Yarımadasını etkisi altına alır.Güneye doğru büyük bir dönme hareketi içinde olan Gulf Stream,Kanarya Adaları yakınında hemen hemen bağımsız yeni bir akıntı meydana getirerek devreyi kapamaktadır.
Yapılan araştırmalar Gulf Stream'ın ihtiyacı olduğu enerjiyi atmosfer ve rüzgârların hareketi sayesinde güneş ışınlarından sağladığını ortaya koymuştur.Akıntının en önemli sayılan mekanizmalarının sürekli ve kuvvetli olarak esen alize rüzgârları olduğu bilinen bir gerçektir. Bu rüzgârlar ekvator kuşağındaki su kütlelerini etkileyerek harekete geçirir. Büyük dalgaları Amerika'nın doğu sahillerine doğru sürükler. Batıdan esen rüzgârlar ise Gulf Stream'ın yönünü kuzeye, Avrupa kıyılarına doğru çevirir.Kanarya Adaları sâhillerinde akıntı suları, Kuzey Ekvator Akıntısının doğmasına sebeb olur.Gulf Stream akıntılarının bir kısmı Narvik üzerinden Nurmansk'a kadar Kuzey AtlasOkyanusunda ısının artmasında önemli faktör olarak İskandinav limanlarını kışın buz tutmaktan az da olsa kurtarır.Ancak akıntının bu kolu açıkta kalır. Bu açığı ise güney ekvatordan akıntının kuzeye dönen kolu kapar ve böylelikle kuzey ile güney küre arasında bir bağlantı kurulabilir.
Amerika'nın doğu sâhillerinde Gulf Stream'ın genişliği yaklaşık 50 km'yi bulurken, derinliği ise 1000 m'ye kadar ulaşabilir. Bu akıntı ile sâniyede 55 milyon m3 lük bir su kütlesinin kuzeye doğru aktığı tesbit edilmiştir. Bu rakam kıtalardan okyanuslara akan bütün akarsuların akıntı hızlarının yaklaşık 65 katı olduğunu gösterir.Mississippi Nehrinin 1000 katıdır. Bu güçlü su akıntısı tropikal bölgelerden doğduğu için, bu bölgenin özelliği olan sıcak havayı pek tabiî beraberinde götürür. Gulf Stream, Norveç ve İzlanda sâhillerinde kendini sâdece su sıcaklığı ile belli eder.Gulf Stream akıntısını sınırlayan alçak basınç cepheleri sebebiyle Avrupa'da o yıl hüküm sürecek kış ikliminde önemli derecede değişikliklere yol açar.
Gulf Stream akıntıları gemicilere çok faydalı olmaktadır.Kış aylarında su üzerinde yüzen buz parçaları onun sâyesinde kuzeye doğru sürüklenmekte ve buzulların gemilere ulaşmasını önlemektedir. Bu arada kuzeyden gelen soğuk Labrador Akıntısı,Gulf Stream üzerinde etkili olur. Bu soğuk su akıntısı güneye doğru inerken belli bir noktada Gulf Stream'la karşılaşır. Bu bölgede su yüzeyindeki sıcaklık farkı 10° C ile 15° C arasında değişir. ?Soğuk Su? duvarı olarak bilinen bu bölge sıcak ve soğuk suyu sınırlayan cephedir.Oldukça yoğun sisli olan bu alanda ılık ve soğuk suların birbirleriyle teması planktonların bu bölgede çoğalmasına sebeb olur.Planktonların çoğalması büyük balıkları bu bölgeye doğru çeker.
Gulf Stream akıntısına kapılan bir araç hiç enerjiye ihtiyaç duymadan yüzlerce, binlerce kilometre gidebilir. Gulf Stream üzerinde yapılan araştırmalar birçok soruya cevap verememiştir. Bugün herkes tarafından bilinen gerçek olarak, bu güçlü su kütlelerinin büyük bir hızla ve güneş enerjisinin yardımıyla Kuzey AtlasOkyanusunda hissedilir bir şekilde etkisini sürdürmekte olduğudur.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.