Rehber | Kategoriler | Konular
GüğüM
Alm. Kessel (m), Fr. Cruche (m), İng. Spout. Genellikle su taşıma ve ısıtmaya yarayan, şekil olarak testiye benzer, ekseriya bakır ve alüminyumdan yapılan boyun kısmı ince ve uzunca kulplu bir kap. Ağızları umûmiyetle geniş ve kapaklıdır.
Büyük ve küçük olarak iki kısma ayrılan güğümlerin su, süt, salep, kahve, mürekkep güğümleri gibi çeşitleri de vardır. Bunların içerisinde su, salep, bozacı güğümleri büyük, diğerleri küçük tiptir. Su güğümlerinde suyu düzgün akıtmak için bir oluk bulunur. Pekmez, kahve ve salep güğümleri birbirine benzer. Bunların içinde yalnız pekmez güğümlerinin ağzında oluk yoktur. Kahve güğümleri eskiden konaklarda birçok kişiye hizmet etmek îcâb ettiğinde kullanılırdı. Salep güğümleri ise, altında mangala oturtulmak için yeri olan bugün de kullanılan güğümlerdir. Bunlardan başka mürekkep saklamak için kullanılan güğümler de vardı. Oluksuz olan bu güğümlerin kapağı sıkı sıkıya otururdu. Eskiden pirinç, gümüş, bakır hattâ altından yapılan güğümler, günümüzde umûmiyetle alüminyum ve galvanizli tenekeden îmâl edilmektedirler. Bugünkü güğümlerin en yaygın olarak kullanılanları, alüminyumdan yapılan su ve süt güğümleridir. Eskiden güğümlerin üzerleri kakma, çakma, kalem veya hat ile bâzıları da civa yaldızı ile süslenirdi. Bu tip güğümler çeyizlerin ihmâl edilmeyen bir eşyâsıydı. Antika güğümler çok kıymetlidir.
Bugün dünyânın çeşitli yerlerindeki müzeleri süsleyen güğümler, Türk-İslâm sanatının güzel örneklerinden kabûl edilmektedir.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.