Rehber | Kategoriler | Konular
GRöNLAND
dünyânın en büyük adası.Atlantik Okyanusunun kuzeyinde Danimarka'ya bağlı, dünyânın en kuzeyindeki kara parçasıdır. Batısında Davis Boğazı, Baffin Körfezi, Smith Geçidi, Kennedy ve Robeson kanalları, Arktik Takım Adalarından ayırır. Doğuda GrönlandDenizi, Güneydoğuda ve güneyde AtlasOkyanusu ile çevrilidir. Uzunluğu kuzeyde MorrisJesup Burnundan güneyde Farvel Burnuna kadar 2650 km'dir.Yüzölçümü 2.175.600 km2dir. Bu toprakların 341.700 km2lik kısmı hâriç her taraf buzlarla kaplıdır.
Nüfûsu 56.500'dür. Halkın büyük kısmı batıda olup, bir kısmı Eskimoca konuşmaktadır. 1967 yılından beri kendi yöneticilerini kendileri seçmektedir. 1979 yılından itibaren iç bağımsızlığına kavuşmuş ve kendi ile ilgili kararları kendi alıp, kanunları kendileri yaparak 70 kişilik parlamentosunu kurmuştur. Bütün bu serbestliğine rağmen yine Danimarka'ya bağlıdır.
Tarihi
Grönland ilk defa M.S. 900 yılına doğru Gunnbyörn adındaki Vikingli bir denizci tarafından keşfedilmişdi. Bir müddet sonra (981-982) KızılErich yaptığı seyahatte buraya YeşilToprak(Grönland)adını verdi.Çünkü onun geldiği zamanda kıyıdaki buzullar erimiş, her yer yeşil yosun ve dikenlerle kaplıydı. Sonraki senelerde de aynı kişi buralara gelerek iki sömürge kurmuştu.On beşinci yüzyıla kadar devam eden bu hâl buradakilerin kendi hâllerine bırakılmasıyla değişti. Daha önce gelenler Eskimolar tarafından ortadan kaldırıldı. Bu durum 1721 yılında misyoner Hans Egeden'in güneybatıya özel olarak yerleşmesiyle Danimarkalıların hâkimiyeti başladı. Bundan sonraki senelerde ticâret gelişti. Ancak 19. yüzyılda ada incelenmeye başlandı. Yirminci asrın başlarında ise bütün kıyıları incelendi. Daha sonra da adanın içerilerine girildi.
1930-1935 yıllarında yapılan tetkiklerde uçaklar da kullanıldı. İkinci Dünyâ Savaşında Amerikalılar batı ve doğu Grönland kıyılarında hava üstlerini, 1945'ten sonra da kutuplar arası bir hava üssü kurarak meteorolojik istasyonlar şebekesini geliştirmişlerdi. 1951 yılında Amerika,Danimarka ile bu adanın müşterek savunması için bir antlaşma imzalamıştı. Deniz aşırı uçuşların teknolojik gelişmelerden sonra artması buranın ehemmiyetini arttırdı.
Fizikî Yapı
Ada kenarlardan başlayarak, iç kısımlarda yüksekliği 3000 m, kalınlığı 2300 m'yi bulan buzullarla kaplıdır. Buzların altındaki kayalık tabakanın orta yerlerinin çukur bir kâse şeklinde olduğu tahmin edilmektedir. Bilhassa batı bölgesinde büyük buzullardan kopan buz dağları, sulara kapılarak güneye doğru inerler. 150 km'lik kıyı şeridinde ise kayalıklar, geniş vâdiler, buzul gölleri, yosunlar yeralır.
Güney ve batı kıyılarında sıcak su akıntısının tesiriyle iklim diğer yerlere nazaran daha yumuşaktır.Kış aylarında güneybatıda sıcaklık asgarî -7, -8 dereceyken, daha kuzeyde -23 dereceye varmaktadır. Devamlı karlı ve çok soğuk olmasından dolayı, adanın büyük bir kısmı buzullarla kaplıdır. Bitki örtüsü güneyden kuzeye doğru seyrekleşir.Çoğu denizden beslenen bu yörelere has 224 kuş türü vardır.
Grönland halkının çok azı saf kan Eskimo olup, çoğu Avrupa'dan gelenlerle karışıp, melez hale gelmişlerdir. Nüfûsun çoğunluğu batı tarafında az, bir kısmı da doğuda kıyı yakınlarında küçük sâbit İskandinav tipi yerleşim yerlerinde oturmaktadırlar.
Halk geçimini, balıkçılık ve avladığı hayvanların kürklerini satarak sağlamaktadır. Balık ihrâcâtı ile büyük gelir temin ederler. 1975 yılında petrol bulundu. Ayrıca uranyum ve diğer mâdenler bulunmuşsa da, işletme güçlüğünden dolayı istifade edilmemektedir.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.