Rehber | Kategoriler | Konular
ELEKTROLiTE
Alm. Elektrolyt, Fr. électrolyte, İng. electrolyte. Kimyâsal biyolojide, vücut sınırlarında su dengesini, osmotik basıncı, asit-baz dengesini ve sinir ve kas hisliliğini düzenleyen iyonlar. Sodyum, potasyum, magnezyum, klorit, kalsiyum bikarbonat, karbonik asit, sülfat, organik ve inorganik fosfatlar, organik asitler ve proteinler elektrolitlerden sayılır.
Sodyum ve potasyumun vücutta değişik görevleri vardır. Sodyum, hücre dışı sıvıların uygun hacimlerde bulunmasını sağlar. Eğer bu oran bozulursa ödem veya su azlığı başgösterebilir. Potasyum ise pekçok enzimlerin harekete geçiricisidir. Sodyum ve potasyum iyonları sinir darbelerinin yayılmasında önemlidirler.
Her ikisi de böbrekler tarafından ifraz edilirler. Eğer sıvının osmotik basıncında önemli değişme yoksa plazmanın sodyum seviyesindeki fazla değişimler zararlı olmaz. Ancak plazmanın potasyum seviyesi kritik yüksek veya düşük seviyeler kalbi, sinirleri ve kasları etkiler ve ciddî dengesizliklere sebeb olur, kalp yetmezliğinden ölüme götürür.
Pekçok enzimin faaliyeti, kanın pıhtılaşması, sinir darbelerinin iletilmesi ve kas kasılması için kalsiyum önemlidir. Pekçok metabolik işlem gören maddelerin ve nükleik asitlerin yapılarında fosfat iyonları bulunur. Kemik, organik bir yapıya yerleşmiş kalsiyum fosfattan ibârettir ve böylece hem kalsiyum ve hem de fosfat deposu olarak vazîfe görür. Magnezyum, metabolizma yağları proteinleri ve karbonhidratlardaki enzimlerin faaliyete geçiricisi olarak iş görür. Sinir hassasiyetine tesir eden magnezyum eksikliği kasların aralıklı kasılmasına sebep olurken, fazlası sinirin hassâsiyetini azaltır ve anestetik olarak etkili olur. Sülfat iyonu bâzı maddelerin zararlı etkisinin azaltılması yönünden önemlidir.
Karbonik asit ve bikarbonat iyonu vücut sıvılarının ön karşılama sisteminin parçaları olup, asit-baz dengesinin kontrolünde etkili olurlar.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.