Rehber | Kategoriler | Konular
ELEKTROKiMYa
Alm. Elektrochemie (f.), Fr. Electrochimie (f.), İng. Electrochemistry. Kimyâsal enerji ile elektrik enerjisi arasındaki bağıntıları, bu iki enerjinin karşılıklı dönüşmelerini ve bunlarla ilgili olayları inceleyen bilim dalı. Bu dönüşmeler, teorik yönden aynı önemde ise de, pratikte elektrik enerjisinin kimyâsal enerjiye dönüşmesi daha önemlidir.
Yukarıda; elektrokimyanın, kelimenin menşei bakımından bir târifi yapıldı. Ancak elektrokimya, elektrotlarda yer alan bütün kimyâsal olayları inceler. Bir metal, kendi iyonlarını ihtiva eden bir çözeltiye batırıldığında, bir elektrot meydana gelir. Meselâ bir bakır çubuğun bakır iyonlarını ihtivâ eden bir çözeltiye batırılmasıyla, bir bakır elektrot (Cu/Cu2+), bir çinko çubuğun çinko iyonlarını ihtivâ eden çözeltiye batırılmasıyla da bir çinko elektrot (Zn/Zn2+) elde edilir. Bu iki elektrot uygun bir biçimde birleştirilirse, Daniel pili denilen bir pil meydana gelir. Eğer elektrotlar, yalnız başlarına (izole) ise, hiçbir akım geçmez ve bir denge hâli vardır. Bu dengenin incelenmesi kimyâsal termodinamiğin bir özel hâli olan elektrokimyâsal termodinamiği meydana getirir. Eğer elektrotlardan akım geçerse, bu halde elektrotla elektrolit arasında bir denge hâli yoktur. Bir reaksiyon meydana gelir. Buna karşılık olayların incelenmesi, elektrokimyâsal kinetiğin konusunu teşkil eder. Böylece termodinamik ve kinetik elektrokimyânın genel incelenmesinde temel iki kısım meydana getirirler. Öte yandan elektrokimyâsal reaksiyonlar elektrolitik bir ortamda meydana geldiğine göre, elektrolitlerin bilinmesi de önemlidir. Buna göre elektrolitlerin termodinamiğini ve kinetiğini ve özellikle bunların iletkenliğinin incelenmesini de elektrokimyânın inceleme alanına sokmak icab eder.
O halde elektrokimyanın inceleme alanına giren konuları şu iki bölümde toplayabiliriz:
1. Elektrolitlerin termodinamiği ve kinetiği: Bu kısımda mikroskobik elektrik olayları sözkonusudur. Genellikle elektrolitlerin özellikleri incelenir ve özellikle sulu çözeltiler önemli bir yer alır. Elektrolitik disosyasyon, çözeltilerde iyonik dengeler, iletkenlik, taşıma sayısı, baz dengeleri ve daha birçok konular bu kısma girer.
2. Elektrokimyâsal termodinamik ve kinetik: Bu kısımda makroskobik elektrik olayları söz konusudur ve elektrot işlemlerinin termodinamiği ve kinetiği incelenir. Bu da ikiye ayrılabilir: Birinci kısımda, denge hâlindeki elektrotlara âit olaylar incelenir ki, elektrot potansiyelleri, elektromotor kuvvet ve bunlarla ilgili hususlar yer alır. İkinci kısımda ise, denge hâlinde olmayan elektrotlara âit olaylar incelenir ki, polarizasyon, elektroliz ve bunlarla ilgili hususlar yer alır.
Teorik elektrokimyâyı teşkil eden bu iki büyük bölüme bir üçüncü bölüm olarak elektrokimyânın gâyet geniş olan uygulamasını katmak icab eder.