Rehber | Kategoriler | Konular
DIşişLERi BAKANLIğI
Alm. Aussenministerium (n), Fr. Ministèire (m) des Affaires Etrangères, İng. Ministry of Foreign Affairs. Hükümetin diğer devletler ve bunların hükümetleriyle olan daha çok siyâsî münâsebetlerini organize ve icrâ eden bakanlık.
Osmanlı Devleti döneminde dışişleri bir süre sadrazamlar tarafından yürütülmüş, daha sonra bu görev Reisülküttaplara verilmiştir. On yedinci yüzyıl ortalarında Sultan Dördüncü Mehmed'in padişahlığı arasında Dîvân-ı Hümâyûnun eski önemini kaybetmesi üzerine bu dîvânın başkâtibi durumunda bulunan Reisülküttap elçilerle yapılması gereken görüşmeleri yürütmek, antlaşmaları müzâkere etmekle vazifeli kılınmıştır. Sonraları dışişleri vekili durumuna geçen Reisülküttaplık 1836 yılında Sultan İkinci Mahmud tarafından kaldırılmış, görev, Umûr-ı Hâriciye Nezâretine verilmiştir. Osmanlı Devleti yönetiminden Cumhûriyet yönetimine geçildiğinde çağdaş çalışma usûllerine uygun yasalar çıkarılarak Bakanlık günümüzdeki şeklini almıştır.
Türkiye Cumhûriyetinin dış politikasının temeli yurtta sulh cihanda sulhtur. Dışişleri Bakanlığı, dış politikanın bu temel prensip doğrultusunda hedef belirleme çalışmaları yaparak, hükümetçe belirtilen esaslar içinde dış ilişkileri yönetir. Ticârî antlaşmalar dışında antlaşma ve sözleşmeleri ilgili dâirelerle işbirliği yaparak hazırlar ve sonuçlandırır. Devleti dışarda temsil eder ve devletle beraber vatandaşların yabancılar karşısındaki haklarını korur. Dış politikayı etkileyebilecek her türlü dış ve iç gelişmeleri tâkip eder. Milletlerarası kuruluşlar ve yabancı ülkelerle Türkiye'deki çeşitli kuruluşlar arasındaki teknik, bilimsel, kültürel ve sosyal ilişkilere aracılık eder. İktisâdî, mâlî ve ticârî dış ilişkilerin politik yönleri dolayısıyla ilgili dâirelerle işbirliği yapar, çalışmaları siyâsî bakımdan destekler. NATO nezdindeki sivil ve askerî temsilcilerin başvurup danıştığı yerdir. NATO askerî birliklerine âit hukûkî konularla ilgilenir. NATO enfrastürk çalışmalarını ve antlaşmaya dayanan siyâsî, askerî, mâlî her türlü çalışmaları koordine eder ve NATO ilmî araştırma bursları ile ilgili işleri, yabancı ülkelerdeki Türk vatandaşlarının yasalarla gösterilen işlerini görür.
Dışişleri Bakanlığı kendisine bağlı şu teşkilâtlarla görevini yürütür: Yüksek Siyâset Plânlama Kurulu, Çok Taraflı İlişkiler Genel Müdürlüğü, İkili Siyâsî İlişkiler Genel Müdürlüğü, Ekonomik İşler Genel Müdülüğü, Müşterek Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü, Kültür ve Enformasyon Genel Müdürlüğü, Konsolosluk, Hukuk ve Sosyal İşler Genel Müdürlüğü.