Rehber | Kategoriler | Konular
DEVLETLER HUKuKU
Alm. Internationales Recht, Fr. Droit İnternational, İng. İnternational Law. Bağımsız devletlerle milletlerarası kuruluşların uymak zorunda olduğu hukuk kurallarının bütünü. Bu hukuka, Devletlerarası Hukuk, Milletlerarası Hukuk ve Devletler Umûmî Hukûku da denir.
Devletlerin yabancı şahıslara olan ilişkilerini düzenleyen Devletler Husûsî Hukûku, Devletler Hukûkunun bir kolu değildir. Ayrı bir hukuk dalıdır. Devlet hukûku, devletler topluluğunun bağımsız bütün üyelerini eşit olarak bağlar. Devletler Hukûku bakımından bütün devletler, toprak genişlikleri ve kuvvetleri ne olursa olsun eşittir. Devletler hukûku, milletlerarası kişiler saydığı devletlerle ve onların devletler topluluğu içindeki davranışlarıyla uğraşır. Kuralları gereğinde zorla devletlere uygulatacak bir kuvvet, bir otorite yoktur. Uygulayacak devletlerin iyi niyetlerine bağlıdır. Milletlerarası bir kuruluş olan Birleşmiş Milletlerin kararları dahi devletlerin Devletler Hukûku kurallarına uymasını sağlamakta yeterli olmamaktadır.
Devletler hukûkunun târihçesi: Avrupa ülkelerinde, Devletler Hukûku, günümüzdeki hüviyetini ancak 19. yüzyıl ortalarından îtibâren almaya başlamıştır. Halbuki günümüzde yeni yeni söz konusu olan Devletler Hukûku problemlerine zamanımızdan bin sene önce İslâm âlimleri kâideler koyarak çözümler getirmişlerdir. Devletler Hukûkuna âit meseleler, çeşitli fıkıh ve siyer kitaplarında en teferruâtlı şekilde ortaya konmuştur. Çeşitli kaynaklardaki bu bilgileri, Büyük İslâm âlimi Serahsî (mîlâdî 1009-1090) Siyer-i Kebîr Şerhi adlı eserinde toplamıştır. Bu eser Devletler Hukûku sâhasında ilk yazılı eser olarak kabul edilmektedir. Câfer-i Tayyâr'ın Habeşistan'da Necâşî'nin huzûrunda söylediği sözler de Devletler Husûsî Hukûkunun temelini teşkil etmiştir.
Kaynaklar: Devletler hukûkunun dört çeşit kaynağı vardır. Bunlar: 1) Devletlerarası antlaşmalar, 2) Teâmüller (Milletlerarası davranış şekilleri), 3) Genel hukuk ilkeleri, 4) Milletlerarası mahkemelerin ictihatları. Bir işlemin teâmül sayılabilmesi için bütün devletlerin kendilerini ona uymak mecbûriyetinde saymaları ve yine bütün devletlerce uzun zamandan beri uygulana gelmesi gerekir. Bunlar; hukuk ilkeleri, devletin devamlılığı, ahde vefâ gibi ilkelerdir.
Devletler Hukûkunun düzenlediği konular şunlardır:
Devletin ülkesi ve yetkileri, milletlerarası ulaştırma, kara ulaştırması, akarsular ulaştırması, deniz ulaştırması (açık deniz, iç sular, kara sular, kıta sahanlığı, boğazlar vb.) hava ulaştırması, milletlerarası uyuşmazlıkların barışçı yollarla çözülmesi (diplomasi, siyâsî hakem ve yargı yoluyla çözer), savaş ve tarafsızlık gibi devletlerarası problemlerdir.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.