Rehber | Kategoriler | Konular
TURAN
batıda Hazar Deniziyle doğuda Orta Asya Dağlarının batı sıraları, güneyde İran ve Afganistan'ın kuzey dağlarıyla kuzeyde Kırgız Stepleri arasında bulunan geniş saha. Turan ülkesinin özelliği, Ural-Altay dil grubuna bağlı büyük toplulukların anavatanı oluşudur. Turan'ın diğer ismi de ?Aral-Hazar Havzası?dır. Fakat bu isim Avrupa'nın Volga ve Ural nehirlerinin Hazar'a dökülmeden önce geçtikleri sahaları da içine alır. Bu îtibârla geniş mânâlıdır. Fakat dar mânâda ise, Amuderya ve Sirderya (Seyhan ve Ceyhun) nehirlerinin geçtiği çukur alanlarla, döküldükleri Aral Gölü havzasından ibârettir.
Ayrıca Türkiye, İran, Pakistan, Güneydoğu Avrupa ve bâzı yerlerde mevki veya semtlere verilen Turan ismi de vardır.
Bu bölgede farklı yükseklikler göze çarpar. Batıda Ust-Urt Plâtosu, çukur sahalarla bunlardan dik yamaçlarla ayrılmış, yeknesak görünüşlü bir horst düzlüğüdür. Çöl karakteri gösterir. Hazar Denizinin kuzey-doğusundaki Mangışlak çukur alanı ve bu çukur alanda kuzeybatıya doğru uzanan birbirine paralel sırtları vardır. Amuderya'nın batısında Karakum Çölü, Turan'ın en fazla çökmüş kısmıdır. Barhan denilen hareketli kumulları ve kum sırtları ile tanınmıştır. Kuzey İran Dağlarının kenarı boyunca tuzlu bataklık ve çakıl çöller uzanır. Afganistan'dan gelen Tecen ve Murgab ırmakları boyunca dar şeritler hâlinde tarım alanları ve aşağı kısımlarda ırmakların çöl içerisinde kaybolan delta bölgelerinde şehirler vardır. Doğuya doğru kum çölü, Tiyenşan eteklerindeki steplere ulaşır; burası çok verimli bir bölgedir. Yolda kaybolan Zerefşan Irmağı Buhara ve Semerkand vahalarını sular. Kaynağını Pamir Dağlarından alan Amuderya Nehri, kurak ve sıcak çöl düzlüklerinde kuzeybatıya doğru, suları azalarak Aral'a kadar uzanır. Sirderya da bu göle dökülür. Ulaşım bakımından bir önemi yoktur.
Bu geniş sahada, yazları çok sıcak ve kışları çok soğuk geçer. Her ne kadar kışın sıcaklık dereceleri kuzeyden güneye gidildikçe artarsa da güney bölgelerinde yine şiddetli soğuklar görülür. Yağış çok azdır. Bu sert kara ikliminde bitki örtüsü son derece fakirdir. Step ve çöller geniş alanlar kaplar. Tuzu ve kuraklığı seven ot ve çalılara rastlanır. Ancak nehirler boyunca kavak, söğüt gibi bitkiler görülür. Buralarda kaplan gibi vahşî hayvanlara da rastlanır.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.