Rehber | Kategoriler | Konular
TüR (Species)
Alm. Art, Gattung, Spezies (f), Fr. Espèce (f), İng. Species; genus. Esas karakterleri bakımından birbirine çok benzerlik gösteren ve kendi aralarında çiftleşerek verimli döller meydana getiren fertlerin toplamına verilen isim. Tür (nev'i), münferit bitki formlarını, tek fertleri geniş bir şekilde inceleyerek, birçok bakımdan benzerlik ve yakınlık gösterenleri en dar ve en küçük bir kavram altında toplar. Tür, gerek bitkiler âleminin gerek hayvanlar âleminin temel taşlarını, elementlerini teşkil eden ana birimdir. Bütün bitkiler ve hayvanlar sistemine, ancak bu türleri inceleyerek ve birbirleriyle karşılaştırarak üst kademelere varılabilir. Her kademeden sistematik gruplar da takson adını alır. Temel takson, tür (nev'i)dür.
Her tür bir cinse (genus) bağlıdır veya sistematikte böyle kabul edilir. Bitki veya hayvan türleri ve diğer taksonlar dâima Lâtince ilmî birer ad taşırlar. Her bitkinin tam olarak bilinebilmesi için 1737'de İsveçli botanikçi Cal Von Linne tarafından ileri sürülen ikili adlandırma sistemi kabul edilmiştir. Buna göre bitkinin adı iki kısımdan meydana gelir:
1. Cins adı.
2. Tür adı.
Cins adları ya bitkilerin Lâtince ve Yunanca eski adlarından alınmıştır veya çeşitli şekillerde (bitkinin mahallî adı, şahıs adı, şahıs adları, özellikleri vs. gibi) Lâtinceleştirilmiş terkiplerdir. Tür adları ise genellikle cins adlarına bağlı ve bunun herhangi bir özelliğini belirten sıfatlar şeklindedir. Meselâ: BeyazNilüfer (Nymphaea= Nilüfer/Alba= Beyaz).
Zirâatte tür kavramının altında kalan taksonlar önem taşırlar. Türden ayrı olarak daha alt kademelerde alt tür veya varyete (çeşit) kullanılır. Bu gibi durumda bitkinin tür adını ardışık alttür (Subsp) veya varyete (var) adı yer alır.
Zirâî çeşitler için de kültür (Cultivar veya cv.) kelimesi kullanılır. Misâl: Brassica oleracea (lâhana) var acephala (yaprak lâhana). Phaseolus vulgaris (fasulye) cv. Cucumis melo (kavun) cv. Topatan (Topatan kavunu).
Kâidelere göre tür adları küçük harfle, cins ve yukarı taksonlar büyük harfle başlar. Birbirine yakınlık, cinsler familyalar altında, familyalar da takım altında toplanarak yukarı doğru büyük gruplar teşkil ederler. Buna göre sistematikte taksonlar şöyle sıralanmaktadır:
Bitkiler âlemi (Regnum vegetabile)
Bölüm (Divisio)
Alt bölüm (Subdivisio)
Sınıf (Classis)
Alt sınıf(Subclassis)
Takım (Orda)
Alt takım (Suborda)
Familya (Familia)
Alt familya (Subfamilia)
Cins (Genus)
Tür (Species)
Alt tür (Subspecies)
Varyete (Varietas).
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.