Rehber | Kategoriler | Konular

TEBEşiR

Alm. Kreide (f), Fr. Craie (f), İng. Chalk. Birbirine gevşek olarak bağlanmış çok ince toz hâlindeki bir çeşit kireçtaşı. Kireçtaşı kalsiyum karbonat mineralidir. Tebeşir, kalsiyum karbonatla birlikte çok az miktarda balçık mineralleri, silis tânecikleri, çakmaktaşı tozu ihtivâ eder. (Bkz. Kireç)

Tebeşir, foraminifere ve coccoliths gibi mini mikroorganizmaların milyonlarca sene önce deniz diplerinde biriken kabuklarıdır. Kuzey Amerika'da Alabame ve Teksas'ta; Avrupa'da İngiltere, Fransa ve İsveç'te bol miktarda tebeşir yatakları vardır.

Tebeşir, temizlenip saflaştırıldıktan sonra portlant çimento yapımında ve dezenfektan olarak kullanılır. Tebeşirin işlenerek pudra hâline getirilmesiyle kullanma sahası daha da artmıştır. Pudra tebeşir, seramik, cam mâcunu, muhtelif kozmetik, lâstik, kâğıt, marley, dişmâcunu gibi birçok yerde dolgu maddesi olarak kullanılır.

Okullarda karatahtalarda yazı yazmak için kullanılan tebeşir tabiî tebeşirden yapılmaz. Bu tebeşirler çok ince tebeşir tozunun, renk maddeleri, suda eriyen yapıştırıcılarla karıştırılıp, kalıplara dökülmesiyle elde edilir. ABD'de içine zehirli olmayan maddeler de karıştırılarak kâğıt kalıplar içine dökülerek elde edilen tozsuz tebeşirler yapılmıştır.

Ülkemizde tozsuz tebeşir ilk defâ 1982 senesinde Türkiye Gazetesi tesislerinde üretilmiş ve ?Tozsuz Altın Tebeşirleri? adı verilmiştir.

Bununla berâber tebeşir tozunun ağırlığını arttıran malzemelerin sabun türü maddeler olduğu sanılmaktadır. Metal ve taş üzerine yazı yazmada kullanılan tebeşirlerse sabun, balmumu, reçine ve lamba karasından yapılır. Tebeşir umûmiyetle silindir biçimindedir. Dört köşe olanları da îmâl edilmektedir.


Konular