Rehber | Kategoriler | Konular
şEDDaDiLER
Arran (Karabağ) da kurulan Müslüman bir hânedan. Onuncu yüzyıl ortalarında Muhammed bin Şeddâd tarafından Erivan yakınındaki Divin'de kuruldu. Muhammed bin Şeddâd, muhtemelen 951'de Divin'de hâkimiyetini îlân etti. Azerbaycan hükümdarı oldu. 955 yılına kadar bölgeye hâkim oldu. Deylemîler 960'ta Divin'i ele geçirdilerse de, 971'de bölgeden sürüldüler. Gence'ye hâkim oldular. Gence, Şeddâdîler'in asıl merkezi oldu. Şeddâdîler, bölgede İslâmiyetin müdâfaasını üzerlerine alıp; Gürcü Bağratîler, Ermeni prensleri, Bizanslılar, Ruslar ve Kafkasya'yı aşan Osetler, yâni Alanlar ile mücâdele ettiler. Bunlarla mücâdelede Ebü'l-Ensar Birinci Şâvur (1049-1067) büyük başarılar elde etti. Şeddâdîler, Selçukluların bölgeye gelip, hâkimiyet kurmasıyla Sultan Tuğrul Beye, itaat ettiler. Sultan Alparslan (1063-1072), 1072'de Bağratîlerin merkezi Ani'yi ele geçirince Şeddâdîlerin bir kolunu buraya yerleştirdi. Selçuklu kumandanlarından Savtiğin, 1075'te Arran'ı zabtedip, Şeddâdî emiri Üçüncü Fazl'dan topraklarını istedi. Bölge Selçukluların hâkimiyetine geçti. Ani şûbesiyse, 1174 yılına kadar iş başında kaldı. Bu târihten sonra Ani'ye Gürcüler hâkim oldu. Bölge sonradan bütünüyle Osmanlıların hâkimiyetine geçti.
Şeddâdî Hâkimleri
Asıl Şeddâdî Kolu Divin ve Gence'de:
Muhammed bin Şeddâd(951-971)
Ali Leşkerî-I bin Muhammed(971-978)
Merzubân bin Muhammed(978-985)
Fazl-I bin Muhammed(985-1031)
Ebü'l Feth Mûsâ(1031-1034)
Ali Leşkerî-II(1034-1049)
Anûşirvân bin Leşkerî(1049)
Ebü'l-Ensâr Şâvur-I(1049-1067)
Fazl-II bin Şâvur(1067-1073)
Fazl-III bin Fazl(1073-1075)
Ani Şûbesi:
Menûçihr bin Şâvur(1072-1118)
Ebü'l-Esvar-II Şâvur(1118-1124)
Fazl-IV bin Şâvur-II(1125-?)
Mahmûd(?-1131)
Hûşçihr(1131-?)
Şeddâd(?-1115)
Fazl-V(1115-1161)
Şâhenşâh(1164-1174)