Rehber | Kategoriler | Konular
PALMiTiK ASiT
Alm. Palmitinsäture (f), Fr. Acide (m) palmitique, İng. Palmitic acid. Uzun zincirli ve çok önemli doymuş yağ asidi. Tabiatta pratik olarak bütün bitki ve hayvan yağlarında, ekseriya stearik asitle berâber bulunur. Birçok balık yağında % 10, pamuk yağında % 20 ve hurma yağında % 40 nisbetlerinde bulunur. Diğer yağ asitleri gibi palmitik asit de tabiatta serbest hâlde bulunmaz. Fakat, yine diğerleri gibi gliserinle esterleşmiş hâlde yağlarda bulunur ki, bunlara gliseridler denir. Palmitik asit, yağlarda gliserin tripalmitat olarak bulunur. Palmitik asidin formülü CH3(CH2)14CO2H şeklinde olup, renksiz katıdır ve çeşitli kristal şekilleri vardır ki, bunlar içinde en kararlı olanının erime noktası 62,9°C'dır. Palmitik asit bir monokarboksilli asit olduğundan, bu sınıfın genel kimyâsal özelliklerini gösterir. Meselâ; alkollerle esterleri meydana getirirler.
C15H31COOH + ROH ® C15H31COOR + H2O
Fosfor pentaklorür (PCl5) ile asit klorürü (C15H31COCl) meydana getirir. Palmitik asidin en önemli bileşiği, sodyum veya potasyum ile yaptığı bileşikleridir. Sodyum palmitat (C15H31COONa) beyaz katı sabun, potasyum palmitat (C15H31COOK) ise esmer mayi (sıvı) sabundur. Sabun sanâyiinde sabun elde etmek için, genellikle palmitik asidin veya diğer asitlerin kendileri değil, gliserin esterleri kullanılır. On altı karbon atomu ihtivâ eden palmitik asit, iki karbonlu asetik asidin biyosentezinden meydana gelir.