Rehber | Kategoriler | Konular
OWEN, Robert
İngiliz reformcu ve sosyalisti. 14 Mayıs 1771 günü Newtown'da dünyâya geldi, dokuz yaşına kadar eğitim gördü. On yaşında bir kumaşçının yanına çırak girdi.İşverenin zengin kitaplığından faydalanarak zamânının büyük kısmını okumakla geçirdi. On dokuz yaşında Manchester'de büyük bir pamuk işleme fabrikasının başına idâreci olarak getirildi. Kısa sürede idârecisi olduğu firma gelişti. Pamuk işleme konusunda birçok başarılı çalışması oldu.
Owen, fabrikalarda çalışan işçilerin sosyal meseleleriyle de ilgilendi. Daha önce çoğu küçük yaşta olan bakımsız çocuklara eğitim, temizlik ve iş disiplini kazandırmak yönündeki çalışmaları ve işçiler arasındaki cinâyetlere varan anlaşmazlıkları çözmesiyle de başarılı olmuştu. Böylece kısa zamanda yabancı olduğu toplulukta kendisine karşı aşırı bir sevgi ve güven hâsıl oldu. İşçilere gösterdiği kolaylıklar, Owen'ın ortaklarının, gelirleri azalttığı gerekçesiyle îtiraz etmelerine sebep oldu. Owen, ortaklarından ayrılarak başka fabrikalar kurdu. Bu arada insan karakteri ve sosyal yapı ile alâkalı yazılar neşretti. Bu yazılarında insan sevgisini işledi.
Owen, 1815 senesinde fabrika işletmeciliğinde sosyalizm fikirlerini, işbirliğini arttırıcı yönüyle işlemeye başladı. Verimin artması için 1000 kişiden fazla işçi çalıştırılan işyerlerinde yatakhânelerin ortak, yemekhânelerin ortak ve diğer sosyal ihtiyaçların ortak olarak karşılanması gerektiğini savundu. Zirâat alanında kooperatifçiliğin kurulmasını istedi. İdeal sosyalizmi savunduğu için oldukça kalabalık bir taraftar topladı. Genç yaşlarda dinsizliği seçtiği için Londra'da bir mitingte sosyalist fikirlerini anlatırken dîne karşı görüşlerini de açıklayınca, taraftarlarını kaybetmeye başladı. Dinsizliği, halk arasında kazandığı îtibârının yok olmasına sebep oldu.
Owen'ın fabrika işletmeciliği ve işçi teşkilâtlandırılması ile ilgili tatbikâtları başarılı olduğu için, bu fikirleri Owenizm olarak yayıldı. 1830 senelerinde İngiltere'de ilk işçi sendika ve ticâret odaları birlikte kurulmaya başlandı. Owen, 17 Kasım 1858 günü Newtown'da öldü.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.