Rehber | Kategoriler | Konular
NöTRALiZM
Alm. Neutralismus (m), Fr. Neutralisme (m), İng. Neutralism. Herhangi bir devletin, hukûkî statü, denge ve antlaşmalarla gerek barış ve gerekse savaş sırasında tarafsızlık durumunu benimsemesi. Nötralizm (neutralisme) aslen Fransızca bir kelimedir. Tarafsız, çekimser mânâlarına gelen nötr kelimesinden türemiştir.
Fakat bloksuz ülkeler (bugün üçüncü dünyâ ülkeleri), taraf tutmayan devletler için gerçek bir nötralizmden bahsedilemez. Bunlarda sâdece bir fiili durum, bir uygulama için nötralizm vardır. Bir dış politika ilkesi olarak benimsemişlerdir. Bunlar için hukûkî bir statü sayılamaz.
Ancak bir orta Avrupa ülkesi olarak İsviçre, nötralizmi asırlardır, dikkatle ve başarıyla tatbik eden bir devlettir. Birinci ve İkinci Dünyâ Savaşları sırasında da bu vaziyetini muhâfaza etmiştir. Hattâ bölgesel, mevziî harpler karşısında da İsviçre Devleti, çatışan ülkeler ve ordularca dâimâ tarafsız olarak kabul edilmiş ve birçok sâhalarda, yardımına müracaat edilmiştir. Silahlı kuvvet sâhibi olsun veya olmasın, nötralizm rejimi uygulayan bir devlet, tarafsızlıktan ayrılmaz. Siyâsî statükosunu muhâfaza eder.
Nötralizmi benimseyen devletlerin gerçek vaziyetleri, herhangi bir harp zamânında meydana çıkar. Fiili nötralizm, bir devletin hukûkî bir vesikaya bağlı olmadan, dürüst bir şekilde ve devletler arasındaki savaşta tarafsızlık esâsına sâdık bir siyâset tâkip etmesidir.
Nötralizasyon: Bir bölgeyi, bir denizi veya bir devleti, tarafsız hâle getirmektir. Daha çok kuvvetli ve etkili bâzı güçlerin istek ve irâdesiyle ortaya çıkarılan zoraki bir durumdur. Etkili güç olan tarafların aralarındaki kuvvet ve menfaat dengesinin bir gereği olarak buldukları bir uzlaşma ve yasama düzeni, bir orta yoldur.
Ayrıca harp sırasında da, bir bölgenin, bir askerî birliğin veya (gemi, uçak, tank gibi) bir askerî aracın, çatışmada etkisiz hâle getirilmesidir. Taraflardan birine âit bir savaş gemisinin, tarafsız bir limana sığınması; düşmandan kaçan bir askerî birliğin bu devlet topraklarında nötralize edilmesi, tarafsız bir devletin îfâ etmesi gereken bir husustur.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.