Rehber | Kategoriler | Konular

NDT (NDI)

metalik bir parçanın yüzeyinde veya iç kısmındaki çatlak, boşluk vb. istenmeyen hataları tesbit etmek için parçaya hasar vermeden yapılan test ve bu teste verilen sembol isim. NDT (NDI), Nondestructi ve Testing (Inspection) kelimelerinin baş harfleridir.

Hatâlar metalik parçanın îmâli sırasında meydana gelebildiği gibi kullanıldığı yerdeki ısı, yük gibi tesirlerden de kaynaklanabilir. Bunlar ileride parçanın kırılıp veya hasarlanıp görevini yapamaz hâle gelmesine sebep olabilir. Böyle bir durum parçanın kullanıldığı sistemi de devre dışı bırakabilir. Mesela, bir uçağın düşmesine, bir makinanın bozulup çok daha büyük hasarlar meydana gelmesine sebep olabilir. Bu sebeple endüstride bir parçanın hatâlı olup olmadığından emin olmak gerekir. Bunun için parça, kullanılmadan önce çeşitli testlere tâbi tutulur. NDT denen bu testlerin en önemlileri; sıvı penetran, manyetik parçacık, radyografi, ultrasonik ve Eddy Current'tir.

Sıvı penetran testi: Yüzeylerdeki hatâları tespit etmek için kullanılır. Gözle görülmeyen çok küçük kılcal çatlaklara nüfuz etme kâbiliyeti olan renkli bir sıvı madde yüzeye sürülür. Sonra yüzey silindiğinde taşan sıvı temizlenir, fakat çatlaklara sızan sıvı kalır. Bu sıvı kullanılan metoda göre gözle veya siyah ışık altında incelendiğinde çatlaklar tesbit edilir.

Manyetik parçacık testi: Yüzeylerdeki veya yüzeye yakın iç hataları tesbit etmeye yarar. Mıknatıslanabilen metallerde kullanılır. Metale akım verilerek mıknatıslandırılır. Sonra üzerine demir tozu gibi manyetik bir toz dökülür. Tozlar hatânın bulunduğu yerlerde toplanarak hatâyı ortaya çıkarır.

Radyografik test: Parçanın aynen röntgen gibi filmi çekilir. Hem yüzeydeki hem de içteki hatâlar, filmin üzerine düşen görüntülerinden tesbit edilir.

Ultrasonik test: Parçaya gönderilen ses dalgalarının hatâlardan geri yansıma özelliğinden faydalanılarak yapılır. Dalgalar bir ekrandan tâkip edilerek hatâlı bölge tesbit edilir.

Eddy Current testi: Elektrikî girdap (foucault) akımlarından faydalanılır. Parça bir manyetik alana tâbi tutulduğunda parça üzerinde girdap akımları meydana gelir. Hatâlar bu akımlarda sapmalara sebep olur. Bu sapmalar vâsıtasıyla hatâ ortaya çıkarılır.


Konular