Rehber | Kategoriler | Konular
METiL
Alm. Methyl (n.), Fr. Mèthyle (m.), İng. Methyl. CH3 formülü ile gösterilen, en basit ve yaygın olan organik radikal. Kolaylıkla görülebilir ki metan (CH4) molekülünün bir hidrojen kaybetmiş hâline karşılık gelmektedir. Bunun için kararlı bir yapısı yoktur. Zâten organik reaksiyonlardaki mevcudiyeti bir anlıktır.
Radikal terimi, karbon bileşiklerinin kimyâsında yaygın bir kullanım görürken, diğer elementlerin kimyâsında kullanılmaz. Bu terim esas îtibâriyle birkaç atomdan meydana gelmiş bir grubun, birçok benzer bileşikte aynı kimyâsal özellikleri göstermesinden kaynaklanmıştır. İnorganik radikaller sülfat (SO4), nitrat (NO3) ve amonyum (NH4) gibi gruplardır. Modern iyonlaşma teorisi geliştirildiğinde, bu grupların, kendilerini ihtivâ eden bileşiklerin, dielektrik sâbiti yüksek olan sıvılarda çözünmeleriyle ortaya çıktıkları tesbit edilmiştir.
İyonlaşma, organik kimyâda çok az yaygın bir olaydır. Nitekim nispeten az sayıda organik radikalin ömrü sâniyenin bir kesrinden uzundur. Bununla berâber, böyle ayrı grupları düşünme fikri, bunların organik bileşikler üzerindeki etkilerini daha fazla anlamak bakımından faydalı olup, hâlâ da geçerlidir.
Hidrokarbon radikalleri genel olarak, bir hidrokarbondan bir hidrojenin uzaklaştırılmış hâline karşılık gelip isimlendirilmeleri de bu prensiplerdir. Meselâ metil (CH3), metandan (CH4); butil (C4H9), butandan (C4H10) ismini alır. Bir istisna olarak fenil (C6H5) söylenebilir. Benzer olarak benzenden (C6H6) gelmesi düşünülebilirken ismi fenolden (C6H5OH) gelir.
Değişik radikallerin, aynı türden maddelere etkisine misâl olarak alkil resorsinoller denilen boya veya ilâç îmâlinde kullanılan maddeler verilebilir. R'ler, CnH2n±1 formülü ile gösterilen herhangi bir radikali göstermek üzere alkil resorsinoller, RC6H3 (OH)2 şeklinde gösterilir. Metille başlamak üzere, düzgün zincir yapıdaki radikaller kullanıldığında, alkilin karbon sayısı arttıkça (heksile, C6H11, kadar) alkil resorsinollerin antiseptik özelliği artar. Zincirin daha ileri derecede büyümesiyle fizyolojik aktiflik azalır.
Öğretim maksadıyla, birçok organik maddelerin bir veya daha fazla hidrojen atomunun yerine bir atom veya atom grubunun geçtiğini düşünmek kolaylık sağlar. Petrolden elde edilen hidrokarbonların kimyâsal ham kaynak olarak kullanılmasının artmasına rağmen, nispeten az sayıda karbon bileşiği yukardaki yolla elde edilmektedir.
Hidrokarbonu başlangıç noktası olarak düşünmek sûretiyle, birkaç maddenin aynı tipten olduğu addedilir. Meselâ metandan gelen metil grubu, metil klorür CH3Cl, metilalkol CH3OH, metil siyanür CH3CN, metilamin CH3NH2 ve dimetil eter CH3OCH3 bileşiklerinde bulunur.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.