Rehber | Kategoriler | Konular
MANYETO
Alm. Elektromagnet (m), Fr. Magnéto (f), İng. Magneto. Yüksek voltaj veren küçük alternatif akım jeneratörü. Çalışması, kapalı devrelerin içinden geçen magnetik akı değişimine indüksiyon akımı ile cevap vermeleri prensibine dayanır. Yapılarına göre çeşitli tipleri vardır.
Yapısı: İndüksiyon akımının meydana geldiği bobinler, kalıcı bir mıknatısın iki kutbu arasında dönebilen armatürde bulunur. Alt bobin, dışı yalıtılmış kalın bakır telden meydana gelmiş birkaç yüz sargılı bir bobindir. Üst bobin ise, ince telden yapılmış binlerce sargılıdır. Bobinlerin bir uçları irtibatlıdır. Alt bobinin diğer ucu toprağa, üst bobinin diğer ucu ise akım toplayan iletken fırçanın temas ettiği bir pirinç bileziğe bağlıdır. Alt bobinin iki ucu arasına, bobinler manyetik akıya dik olduğunda devreyi açacak bir platin ve kıvılcımları önleyen bir kondansatör yerleştirilmiştir.
Manyetolar, bâzı içten yanmalı motorların ateşleme tertibatlarında, yüksek voltaj (gerilim) deneylerinde ve pilsiz veya akümülatörsüz flaş ışıklarını elde etmede ve likid petrol gazı (havagazı) ile çalışan çakmak ve şofbenlerin ateşleme tertibatı gibi değişik yerlerde kullanılırlar. Bundan başka dönen bir şafta veya bir düzene bağlandıklarında, ürettikleri elektriksel gerilim, dakikadaki devir sayısı veya dönme hızı ile orantılı olduğundan elektriksel takometre (devir sayısı ölçen= devirmetre) olarak kullanılırlar.
Manyetolarda, gerekli yüksek şiddete sâhip manyetik alanı elde etmek için önceleri at nalı şeklinde ağır ve büyük mıknatıslar kullanıldığından oldukça hantal olurlardı. Günümüzde ise kuvvetli alniko mıknatıslar kullanılarak yüksek verimli, küçük manyetolar yapılabilmektedir.
Manyetoda, mıknatısların kutupları arasındaki dâiresel boşlukta armatür hareket eder. Bâzı türlerinde armatür sargısı alışılagelen şekilde toplama halkalarına bağlıdır ve akım bu halkalardan fırçalar yardımıyla alınır. Diğer bâzı türlerinde ise yumuşak demirden yapılmış sargısız bir rotor, kutuplar arasında dönerek manyetik akıda dalgalanmalar meydana getirir; bu da kalıcı mıknatısların üzerindeki sargılarda voltaj meydana getirir. Kalıcı mıknatıstan yapılmış bir rotor, yumuşak demirden yapılmış bir manyetik devrenin kutupları arasında döndürülerek, bu manyetik devrenin kolları üzerindeki sargılardan voltaj elde edilir. Bâzı manyetolarda hareketli parça, sürekli bir dönme yerine bir titreşim veya ileri geri sallanma hareketi yaparak da elektrik gerilimi elde edilir.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.