Rehber | Kategoriler | Konular
MANGAL
Alm. Kohlenbecken (n), Fr. Rèchaud (m) a charbon, İng: Brazier. İçine kor hâlinde ateş konan, ısınma ve ısıtma aracı. Soba yapımının ve kullanımının yaygınlaşmasından evvelki devirlerde çok kullanılan bir ısınma vâsıtasıydı. Mangalın târihî gelişimi genellikle Anadolu'da olduğu görülmektedir. Ortaçağdan beri Kuzey Suriye, özelikle Siirt yöresinde yapılan mangalların ünü çok yaygındır.
Osmanlı döneminde saraylarda ve konaklarda güzel desenlerle süslenmiş gümüş mangalları Topkapı Sarayı Müzesinde seyretmek, gezenlere ayrı bir zevk vermektedir. Günümüzde de soba kurulması mümkün olmayan yerlerde ve yiyecek pişirip satan seyyar satıcılar tarafından kullanılmaktadır.
Ekseriya mangallar; saç, bakır, pirinç gibi levha hâlindeki metallerden yapılır. Şekil olarak dört köşeli veya yuvarlak olabilir. Saçtan yapılanlar îmâlât kolaylığı sebebiyle, dört köşeli (prizmatik), bakır veya prinçten yapılanlar yuvarlak biçimdedir. Bu cinste olanlar pahalı ve süslemelidir. Üstlerinde konik bir üst kapak bulunur. Bilhassa Rokoko sitilinde yapılan mangallar çok göz alıcı özelliğe sâhiptir.
Mangalların yanında mangal ateşini karıştırmaya yarayan mangal maşası ve ateşin daha fazla yanmasını sağlayan mangal yelpazesi de bulunur. Mangal seyyar bir ısınma aracı olup, baca bağlantısı bulunmadığından içinde yakılacak olan odun kömürünün evvelâ açık bir yerde tutuşturularak ateşinin kor hâline gelmesi beklenir. Ancak bundan sonra kapalı yerlere (oda içerisine) alınabilir. Böylece odun kömürünün yanması esnâsında meydana gelen gazlardan doğacak zehirlenmeler önlenmiş olur. İyice yanmadan içeri alınan mangallar sebebiyle pekçok insan hayâtını kaybetmiştir.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.