Rehber | Kategoriler | Konular

LOUiS

Fransa krallarından on sekizinin adı. Birinci Louis (Dindar) (814-840), İkinci Louis (Kekeme) (877-879), Üçüncü Louis (879-882), Dördüncü Louis (936-954), Beşinci Louis (Tembel) (986-987), Altıncı Louis (Şişman) (1108-1137), Yedinci Louis (Küçük) (1137-1180), Sekizinci Louis (Arslan) (1223-1226), Dokuzuncu Louis (Aziz) (1226-1270), Onuncu Louis (Kavgacı) (1314-1316), Onbirinci Louis (1461-1483), Onikinci Louis (1498-1515), Onüçüncü Louis (Âdil) (1590-1643), Ondördüncü Louis (Büyük) (1643-1715), Onbeşinci Louis (Sevgili) (1715-1774), Onaltıncı Louis (1774-1793), Onyedinci Louis (veliahtlığı): (1789-1795), Onsekizinci Louis (1814-1824) târihleri arasında krallık yapmışlardır.

Bunlardan en önemli olanlarından bâzıları şunlardır:

Yedinci Louis: Fransa krallarından. 1120'de doğup, 1180'de öldü. 1137'de babası Şişman Louis'in yerine Fransa kralı oldu. Krallığının ilk yıllarında Vatikan ve ülke içindeki kontlarla anlaşmazlığa düştü. Papa İkinci Innocentius tarafından Vatikan'a girmesi yasaklanınca, 1142'de Vitri şehrini alıp, kiliseyi ateşe vererek bin üç yüz kişiyi de yaktı. Pişman olup, buna karşılık kendi askerlerini öldürdü. 1147'de Müslümanlara karşı tertiplenen İkinci Haçlı Seferine katılıp, 1149'da mağlub olarak Fransa'ya döndü. Haçlı Seferi dönüşü papazlarla iyi geçinip, ülke içindeki karışıklıkları düzeltmek için asilzâdeler ile akrabâlık kurdu ve 1180'de ölünceye kadar Fransa'yı idâre etti.

Ondördüncü Louis: Büyük Louis diye bilinen Fransa kralı. 1638'de doğup, 1715'te öldü. Onüçüncü Louis'in 1643'te ölümüyle, beş yaşında Fransa kralı oldu. 1661 yılına kadar vaftiz babası İtalyan asıllı Kardinal Mazarin kral vekilliği yaptı. Yirmi üç yaşında Fransa'nın tek hâkimi olarak idâreyi ele aldı. Fransa'yı Avrupa'da üstün seviyeye getirmek ve Katolik mezhebini İngiltere'ye yerleştirmek arzusuyla faaliyette bulundu. İngiltere'ye karşı olan siyâsetine, İngiltere Kralı Üçüncü William mâni oldu. İspanya'daki Habsburg Hânedânında kral olarak aday bulunmayınca, torunu Anjou Dükü'nü, Beşinci Felipe adıyla İspanya Kralı yaptı. Ülke içinde, Protestan mezhebine karşı tavır takınıp, Fransa'nın iktisâdî hayâtında büyük rol alan bu mezhep mensuplarının imtiyazlarını kaldırarak, onları sürdü. Saray âlemine ve eğlenceye düşkün olduğundan, sefahatıyla meşhur oldu. Devrinde resim ve heykel sanatı gelişti. Zamânında Boileau, Bossuet, Corneille, Fénelon, La Bruyère, La Fontaine, Perrault, Racine, La Rochefoucauld gibi Fransız meşhurları yetişti. Yetmiş iki yıl krallık yapan Büyük Louis, çalışkan, gururlu biri olup, eğlenceye çok düşkündü.

Onbeşinci Louis: Sevgili Louis lakaplı Fransa kralı. 1710'da doğup, 1774'te öldü. Büyük Louis'in 1715'te ölümüyle Fransa kralı oldu. Beş yaşında küçük bir çocuk olan Sevgili Louis'in yerine 1726'ya kadar, Dükler, kral vekilliği yaptılar. 1725'te Lehistan prensesi ile evlendi. İktidârını evlenmeler yoluyla kuvvetlendirerek, ittifaklar kurdu. 1743'ten îtibâren iktidârda gözdeler hâkimiyeti başladı. Lehistan verâseti ve Yediyıl Savaşlarından Fransa zararlı çıktı. Fransa'nın iç ve dış siyâsetinde, Sevgili Louis'in metresleri idâreye hâkim oldular. Bu sebeple isrâf arttı. Sömürgelerinin bir kısmını İngiltere'ye kaptırması ve saraydaki israflardan memnuniyetsizliğin artması sonucu Sevgili Louis'in elli dokuz yıl süren krallığı, Fransız ihtilâline zemin hazırladı. Fransız ihtilâlinin fikrî ve fiilî liderleri onun devrinde yetişti. 1774 yılında öldü.

Onaltıncı Louis: Fransa ihtilâlinde îdâm edilen kral. 1754'te doğup, 1793'te îdâm edildi. 1774'te Sevgili Louis'in ölümüyle kral oldu. İyi niyetli, saf bir şahsiyeti olduğundan, krallık sarayındaki ahlâk anlayışına davranışları ters düşüyordu. Kendisini ilme verip, hususî meraklarıyla uğraştı. VersaillesSarayından uzaklaşmak için sık sık ava giderdi. Samimî olarak halkın mutluluğunu isterdi. İnsan haklarına saygılıydı. İşkenceyi kaldırıp, Protestan mezhebi mensuplarına medenî haklar verdi. Onaltıncı Louis'in iyi niyyeti, Fransa'yı düzeltemediğinden 27 Temmuz 1789'da ihtilâl oldu. 10 Ağustos'ta tahttan indirilip Fransa'da cumhûriyet îlân edildi. 21 Ocak 1793'te îdâm edildi.

Onsekizinci Louis: Fransa krallarından, Onaltıncı Louis'in kardeşiydi. 1755'te doğup, 1824'te öldü. 1789 Fransız İhtilâlinde İngiltere'ye kaçtı. Fransa'dan kaçan mültecilerin liderliğini yaptı. Ağabeyi Onaltıncı Louis'e ve ülkesindeki kralcılara direnmelerini tavsiye ederek onları dışardan destekledi. Rus Çariçesi İkinci Katerine ve Çar Birinci Alexandr'dan destek gördü. Fransa'da kralcılar tarafından kral tanındığından, Napoléon Bonaparte 1814'te iktidardan düşünce Paris'e gelip, kral oldu. Napoléon'un yüz günlük ikinci iktidarında Belçika'ya sığındı. 1815'te tekrar Fransa kralı olup, 1824'te ölünceye kadar tahtta kaldı. Onsekizinci Louis, çevresindekileri idâre etmesini bilen biriydi.


Konular