Rehber | Kategoriler | Konular
HARç
Alm. Gebühr (f), Fr. Taxe (f), İng. Tax. Sınâî ve ticârî bir karakter taşımayan kamu hizmetlerinden faydalananların, bu hizmetler karşılığı olarak ödedikleri paraları ifâde eden bir terim. Harc'ı idârî harçlar ve vergi benzeri harçlar olarak ikiye ayırmak mümkündür.
İdârî harçlar: Kamu idârelerince yapılan belli hizmetler karşılığında alınan paralardır. İdârî harçlar iki bakımdan vergiden ayrılır: Birincisi, alınan harç karşılığında bu harcı ödeyenin şahsına mutlaka bir hizmet yapılmıştır. Halbuki vergide böyle bir karşılık yoktur. İkincisi ise, genellikle harçların ödenmesi ihtiyârîdir. Verginin ödenmesi ise cebrîdir. Harcı vergiden ayıran ihtiyârîlik kıstasında istisnalar olabilir. Öyle harçlar vardır ki, ödenmesi vergi gibi mecburîdir. Bu sebeble de bu ikinci kıstas tam ve kesin olarak vergi-harç ayırımını yapmaya yeterli değildir. Bu sebeptendir ki, ancak birinci kıstasa göre ayırım yapmak mümkündür.
Vergi benzeri harçlar: Resmî veya yarı resmî nitelikteki ekonomik, sosyal ve meslekî kuruluşların, yaptıkları hizmetler karşılığında, bu hizmetlerden faydalananlardan çeşitli isimler altında alınan paralardır. İdârî harçlar sâdece devlet, vilâyet ve belediye gibi kamu idareleri tarafından alınmasına rağmen, vergiye benzer harçlar kamu idâresi dışındaki hükmî şahıslar, ekonomik, sosyal ve meslekî teşekküller tarafından tahsil edilmektedir. Bu tür harçların vergiye benzerliği cebrîlik karakterinden, harç ile ilişkisi ise bir karşılığının olmasındandır. Bunların vergiye ve harca benzemeyen yönü ise devletin veya mahallî idârelerin bütçelerinde yer almayışlarındandır. Meselâ Sosyal Sigortalar Kurumu ve Sosyal Güvenlik Teşkilâtının bütün üyeleri, yıllık kânunî âidâtını ödemekle mükelleftir. Müşterek hizmetlerden faydalanma derecesi ne olursa olsun muayyen miktarlarda bu âidâtın zamanında ödenmesi mecburîdir. Ancak ödenen para ile sağlanan fayda arasında hiç bir münasebet gözetilmemesi ve bu nevi harçların devlet tarafından tahsil edilip ilgili kuruma verilmesi, bu paraların harçtan ziyade vergiye yaklaştığını göstermektedir.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.