Rehber | Kategoriler | Konular
HARç
Alm. Mörtel m, Fr. Mortier m, İng. Mortar. Silisli bir kumla bağlayıcı madde olan çimento veya sönmüş kirecin karıştırılması ve buna su ilâvesiyle elde edilen karışım. Bu karışım önce plâstik özelliğe sâhib olup, sonra sertleşir. Harç, inşâat sanâyiinde, tuğla, taş gibi elemanların birleştirilerek tek bir parça elde edilmesinde kullanılır. Harcın esas görevi, yapıya gelen yüklerin yapı parçalarında birinden diğerine geçerken düzgün yayılmasını sağlamaktır. Ayrıca hava şartlarına dayanıklı bir bağlayıcı olan harç, bütün yapının beraber çalışmasında yardımcı olur. Harcın yapılmasında, plâstik özelliğinin yerleştirme yönünde kâfi derecede olmasına dikkat etmelidir. Çimento miktârı, en pahalı bileşen olması yönünden, mümkün olduğu kadar düşük tutulmalıdır.
Harçta bağlayıcı madde olarak, yapının yer ve durumuna göre, söndürülmüş kireç, tabiî çimento, çuruf çimentosu veya normal portland çimentosu kullanılabilir. Sulu ortamda sertleşme kâbiliyetine sâhip çimentolara hidrolik çimentolar denir. Su altı veya yer altı inşaatlarda bu tür çimentolardan yapılmış harçlar kullanılmalıdır. Söndürülmüş kireç harçları daha çok su üstü yapılarda kullanıldığı halde, portland çimentoları su altı yapılarında ve daha çok zorlanan yapı kısımlarında kullanılır. Harçta, çimento yanında kum, kırma taş, kırılmış tuğla ve çuruf gibi maddeler de kullanılır. Bu tür maddelerin en önemli özelliği, yalnız çimento kullanıldığında ortaya çıkabilecek büzülme veya genişlemeyi önlemek yanında, mâliyeti de azaltmaktır. Bunların temiz, hava şartlarına dayanıklı, sağlam olması, tane çaplarının düzgün dağılmış bulunması arzu edilir. En büyük tane çapı genellikle 1/2 cm civârındadır. Yapılan çeşitli deneyler göstermiştir ki, harçların suyu dayanıklılığı, mukâvemeti ihtivâ ettiği çimento miktârıyla alâkalıdır. Aynı çimento miktârı ve işlenebilme özelliğine sâhip harçlarda, mukâvemet ve suya dayanıklılık yoğunlukla artar. Bu sebepten iyi düzenlenmiş bir harcın yoğun olacak şekilde yapılması gerekir. Harç için uygun bileşim hacim olarak çimento, kireç, kum oranının 1/0/3; 1/0, 25/3; 1/3/12 sağlanması ile mümkün olur. Bu oranlar harcın kullanılacağı yere bağlı olarak değişirken sıva olarak kullanılmasında ise bu oran 1/2/9 ile 1/1/6 arasındadır.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.