Rehber | Kategoriler | Konular
KOALiSYON
Alm. Koalition (f), Fr. Coalition (f), İng. Coalition. Kısımların, parçaların birleşerek bir vücut veya bütün meydana getirmesi. Aslen Lâtince olan coalitio (beraber büyüme) kelimesinden gelir.
Politik mânâda koalisyon, birkaç devletin geçici olarak başka bir devlete veya faaliyete karşı birleşmesi anlamına gelir. Fransız İhtilaline karşı Avrupa devletleri, koalisyon kuvveti meydana getirmişlerdi. Birinci ve İkinci Dünyâ savaşlarında Almanya'ya karşı Anglo Frenk koalisyonu uygulanmıştır. NATO, demirperde karşısında Avrupa devletlerinin ABD ile yapmış olduğu koalisyondur. Koalisyonu, bir hükümeti birkaç partinin birleşerek kurması şeklinde de tarif etmek mümkündür. Parlamentoda herhangi bir siyasî parti veya grubun tek başına hükümet kurabilecek çoğunluğu sağlıyamaması durumunda ortaklaşa kurulan ve bu şekilde görev yapan hükümet, koalisyon hükümetidir.
Memleketimizde 1961 Anayasası ile seçim sistemi değiştiğinden, 1980 yılına kadar pekçok koalisyon hükümetleri kurulmuştur. İlk koalisyon 20 Kasım 1961'de AP ile CHP arasında, bunu 25 Haziran 1962'deki CHP-YTP-CKMP, bundan 1 yıl 5 ay sonra CHP- Bağımsızlar, 21 Şubat 1965'ten 22 Ekim 1965'e kadar süren seçim koalisyonu kurulmuştur. 12 Mart 1971'den sonra kurulan iki koalisyon hükümetinden sonra 1974 seçimlerinde hiç bir parti tek başına iktidar olamayıncı 26 Ocak 1974'ten 17 Kasım 1974'e kadar CHP-MSP, 31 Mart 1975'ten 21 Haziran 1977'ye kadar AP- MSP-GP-MHP, 1977'deki seçimlerden sonra 21 Temmuz 1977'den 5 Ocak 1978'e kadar AP-MSP-MHP, 5 Ocak 1978'den 12 Kasım 1979'a kadar CHP-Bağımsızlar koalisyonları kurulmuştur. Uzun bir aradan sonra, 24 Kasım 1991'de DYP ile SHP koalisyonu tekrar işbaşına gelmiş ve hâlen devam etmektedir. (1993)