Rehber | Kategoriler | Konular
JACKSON, Andrew
Amerikalı asker, devlet adamı ve ABD'nin yedinci başkanı. Old Hickory (İhtiyar Ceviz) lâkabıyla da bilinir. 15 Mart 1767'de Güney Carolina'nın Waxhaw şehrinde doğdu.
Eğitim, öğretim imkânları sınırlı bir bölgede dünyâya gelen Jackson, 13 yaşındayken bölgenin İngilizler tarafından işgal edilmesi sebebiyle öğrenimine ara vermek zorunda kaldı. 1781'de işgalcilerce tutuklanarak hapsedildi. Savaşın sonuna doğru annesi ve iki kardeşi öldü. Bu olaylar, Jackson'ın zihninde İngiltere'ye karşı hayat boyu sürecek bir düşmanlığın yerleşmesine sebep oldu. Amerikan Bağımsızlık Savaşının sona ermesinden sonra Kuzey Carolina eyâletinde hukuk öğrenimi gördü. 1787'de eyâlet barosuna üye oldu. Ertesi yıl Kuzey Carolina batı bölgesi savcısı olarak Cumberland'e gitti. Apalaş Dağlarının batısında kalan bu bölge kısa bir müddet sonra Tennessee eyâleti oldu. 1796'da Tennessee eyâletinin seçtiği ilk temsilci olarak Temsilciler Meclisine girdi. 1797'de ABD Senatosuna seçildi. Daha sonra bu vazifeden istifâ ederek eyâletin üst mahkemesinde yargıç olarak vazife aldı. 1802'de tümgeneral rütbesiyle Tennessee milis kuvvetlerine katılmış olan Jackson, 1804'te üst mahkemedeki yargıçlık vazifesinden ayrıldı. Haziran 1812'de İngiltere'yle savaş çıkınca Jackson ve idâresindeki milis kuvvetleri, İngilizlerle ittifak kuran ve ABD'nin sınırlarını tehdit eden Creek Kızılderililerine karşı savaşmakla vazifelendirildi. Jackson, 1813-14 senelerinde beş ay kadar süren savaş sonunda kızılderilileri yenilgiye uğrattı. O sırada İspanya'nın sömürgesi durumunda olan Florida'yı 7 Kasım 1814'te işgal etti. 8 Ocak 1815'te İngilizlere karşı New Orleans'ta büyük bir zafer kazandı. New Orleans ve Florida ABD sınırlarına katıldı.
Jackson, 1824'te ABD başkanı olmak için seçimlere katıldı. Ancak seçimi kaybetti. 1828'de yapılan başkanlık seçimini kazanarak ABD'nin yedinci başkanı oldu.
Jackson askerliği sırasındaki tutumunu, başkanlığı sırasında da sürdürdü. Bâzan irâdesini ve kararlılığını uzlaşmaz bir tutumla ortaya koyması sebebiyle muhalifleri tarafından ?Kral I. Andrew? adıyla anıldı.
Federal yönetimde spoils system (ganimet sistemi) uygulamasını başlattı. Bürokratların beşte biri vazifelerinden alındı. Yerlerine Jackson yanlıları getirildi. ABD'yi liberal kapitalizme yönelten Jackson, vergi sisteminde değişiklikler yaptı.
1832'de yapılan ABD başkanlık seçimini yeniden kazanan Jackson, doğudaki Kızılderilileri Mississippi'nin batısına yerleştirmeye yönelik bir siyâset izledi. Başkanlık makamının saygınlığını arttırıp, Amerikan demokrasisine yeni bir canlılık kazandırdıysa da ekonomik yönden bir takım sıkıntılar onun zamanında ortaya çıktı. Fakat asıl bunalım 4 Mart 1837'de Jackson'un desteklediği aday Martin Van Buren'in başkan seçilmesinden sonra ortaya çıktı. Jackson, aktif siyâsî hayattan ayrılarak Ermitage'daki evine çekildi. Fakat siyâsetle olan yakın alakâsını sürdürdü. Van Buren onun çizdiği programları uygulamaya devam etti. Bu sebeple 1825-1840 dönemi ?Jackson Çağı? olarak anıldı.
Hayâtının son senelerinin hemen hemen tamâmını yatalak olarak geçirdi. Başkanlık dönemi ABD târihinin önemli dönüm noktalarından birini teşkil eden Jackson Andrew, 8 Haziran 1845'te ABD'nin Tennessee eyâletinde Nashville yakınlarındaki Hermitage'de öldü.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.