Rehber | Kategoriler | Konular

iSMaiL HiKMET ERTAYLAN

edebiyât târihçisi. 1889 senesinde İstanbul'da doğdu. Orta öğrenimini Galatasaray Lisesinde, yüksek öğrenimini ise Mülkiye Mektebinde tamamladı.

İlk vazifeye Düyûn-ı Umûmiye kaleminde başladı. Galatasaray Lisesi ve Robert Koleji edebiyât öğretmenliği, Hâriciye Nezâreti Matbuat Müdürlüğü Tetkik ve Teşhis Kalemi Mümeyyizliği görevinde bulundu. Bir Süre Âzerbaycan Bakü Üniversitesinde Edebiyât Târihi Öğretim Üyeliği, Yüksek Pedegoji Enstitüsü ile Tiyatro Mektebinde Türk Edebiyâtı, Batı Edebiyatı ve Sanat Târihi Hocalıklarında bulundu (1923-27). Yurda döndüğü zaman Ankara Kız Lisesi, Gâzi Terbiye Enstitüsü Türk Edebiyâtı ve Sanat Târihi Hocalığı, Kıbrıs Türk Lisesi Müdürlüğü, Maarif Vekâleti Müfettişliği, Ankara Mûsikî Muallim Mektebi Müdürlüğü, İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Müdürlüğü ile Afganistan Maârif Nezâreti Müşâvirliğinde çalıştı. Daha sonra İ.Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyâtı kürsüsünde profesör olarak tâyin oldu. Ordunaryüs profesörlüğe yükseldi. 1958 senesinde isteği üzerine emekli oldu. 1967 senesinde İstanbul'da vefât etti.

Edebiyâta şiir, hikâye ve roman denemeleriyle başladı. Sonra edebiyât araştırıcılığına yönelen İsmâil Hikmet, yakın târihin değerli araştırmacılarındandır. Hayatının sonlarında çalışmalarının ağırlığını eski Türk edebiyâtı teşkil eder. Anadolu'nun birçok yerinde derlediği parçaların tıpkısını yayınlayarak Türk kültürüne büyük hizmette bulundu.

Eserleri:

Vuslat-ı Memnua (uzun hikâye, 1908), Kır Çiçekleri (şiirler), Hesap İmtihânı (mektep piyesi), Ateş Olur da Yakmaz mı? (hikâye), Türk Edebiyatı Târihi (Bakü), Türk Edebiyâtı Târihi (Osmanlı kısmı), Yunan Edebiyâtı Târihi, Âzerbaycan Edebiyâtı Târihi, Abdülhak Hâmid, Ahmet Midhat Efendi, Ahmet Vefik Paşa, Nâbizâde Nazım, Nâmık Kemâl, Recâizâde Ekrem, Şinâsi, Tevfik Fikret, Ziyâ Paşa, Ahmed Hikmet, İsmâil Safa, Koca Ragıp Paşa ve Fıtnat (1933), Kırâat Dersleri (beş kitap, resimli, 1934), Kıbrıs Türk Alfabesi (1934), Lâtin Edebiyâtı Târihi (1937), Çağatay Edebiyâtı (1937), Risâle-i Sultan Hüseyin Baykara (yeni harflerle, 1945), Varaka ve Gülşah (yeni harflerle, 1945), Târih-i Âl-i Osman (tıpkıbasım, 1945), Mesnevî-i Penâhî (yeni harflerle, 1946), Târih-i Edirne, Hikâyet-i Beşir Çelebi (yeni harflerle, 1946), Falnâme (tıpkıbasım, 1951), Sultan Cem, Hayatı ve Eserleri (Sultan Cem Divanı'nın tıpkıbasımı ve muhtelif kaynaklardan derlenmiş hayatı, 1951), Fâtih ve Fütûhâtı (Bizans ve Karadeniz, 1953), Âdilşâhîler; Hindistan'da bir İslâm Devleti (1953),Gaazi Bora Giray, Hayatı ve Eserleri (1958), Bahrü'l-Hakâyık (tıpkıbasım, 1960), Tabiatnâme (Aydınoğulları zamanında yazılmış manzum bir tıp kitabı, tıpkıbasım, 1960), Yusuf ile Züleyha (1960), Kaside-i Bürde Tercümesi (Abdürrahim Karahisarî'nin manzum eseri, tıpkıbasım, 1960), Behçetü'l-Hadâyık fî Mev'izeti'l-Halâik (tıpkıbasım, 1960), Dîvân-ı Lütfî-i Çağatayî (tıpkıbasım, 1960), Dîvân-ı İlâhî (tıpkıbasım, 1961), Mârifetnâme (Yusuf Sinan Paşa, tıpkıbasım, 1961), Tevfik Fikret, Hayatı ve Eserleri (1963), Dante ve Eserleri (1964), Goethe, Hayatı ve Eserleri (1964), Zafer Dîvânı (Bir Âzerî şâirin dîvânı, 1964), Dîvân-ı Kabûlî (minyatürlü, tıpkıbasım, 1964), Divân-ı Hamîdî (tezhipli, tıpkıbasım, 1964), Fâtih'in Akdeniz ve Adalar Denizi Fütühâtı (1965), Bayron, Hayatı ve Eserleri (1965), Schiller, Hayatı ve Eserleri (1965), Vagner, Hayatı veEserleri (1965), List, Hayatı ve Eserleri (1965), Fâtih Devrinde Tezhib Sanatı (1966), Bâbür Şah, Hayatı ve Eserleri (1966), Tevfik Fikret Mirsad'da (1966), Tevfik Fikret Mâlumât'ta (1967).


Konular