Rehber | Kategoriler | Konular
HARP OKULLARI
Türk Silahlı Kuvvetlerine muvazzaf subay yetiştiren okullar.Kara, Deniz ve Hava Harp Okulları olmak üzere üç harp okulu vardır.
Kara Harp Okulu:
Kara Kuvvetlerinin bütün sınıfları dâhil,Jandarma ile Hava ve Deniz Kuvvetlerinde İstihkâm, Deniz Piyadesinde de muvazzaf subay ihtiyacını karşılar.Öğrenim süresi dört yıldır.Öğrenci ihtiyacını askerî ve sivil liselerden karşılar.Çeşitli sınıf ve bölümlerde teorik ve pratik öğretim ve eğitim yapılır.
Osmanlılarda subaylar Enderun adı verilen okullarda yetiştirilirdi. Bundan ayrı olarak Harp Okulunun temeli,Osmanlı Sultanı İkinci Mahmûd Han (1808-1839) devrinde, 1831 yılında Sıbyan Bölüklerinin kurulmasıyla atıldı. Müşir Ahmed Fevzi Paşanın Selimiye'de Hassa Ordusunda bulunan erlerin genç ve kâbiliyetli olanlarından kurduğu SıbyanBölükleri, 1834'te Maçka Kışlasına taşındı.Sultan İkinci Mahmûd Han, 1 Temmuz 1835'te Harp Okulunu öğrenim ve eğitime açtı. Okula ?Mekteb-i Hâssa? ve ?Mekteb-i Harbiye?nin sekiz sınıflık ilk kısmına ?Birinci Okul?, dokuzuncu sınıfa da ?İkinci Okul? denirdi. Sultan Abdülmecîd Han (1839-1861) devrinde 1844'te kabul edilen kanunla Harp Okuluna dört yıl daha ilâve edilerek, öğrenim lise seviyesinin üzerine çıkarıldı. Sonraki yıllarda okulun harp bilgisi veren dört yıllık bir meslek okulu hâline getirilmesi kararlaştırıldı. Burada imtihandan geçirilen öğrencilerden üstün başarılı olanlar ?Mekteb-i Umûm-ı Harbi?ye, orta derecede başarılı olanlar ise ?Mekteb-i Fünûn-i İdâdî? öğrencisi kabul edildiler. 1845'te Harbiye öğrencileri KüçükTaksim'de yapılan binada, İdâdî öğrencileri de Maçka Kışlasında geçici olarak öğrenime devam ettiler.Her iki okul kendi binalarında, Abdülmecîd Hân tarafından, 10 Ekim 1846'da resmen açıldı.
GâlibPaşanın Harp Okulu kumandanı olduğu 1873-1875 yılları döneminde öğrenim üç yıla indirildi.Sultan İkinci Abdülhamîd Han (1876-1909) devrinde, uzun zaman okul kumandanlığı yapan Mustafa Zeki Paşa (1804-1908) öğrencilerin iyi yetiştirilmesine itinâ gösterip,Trablusgarp(1911-1912),Balkan(1911-1913), Birinci Dünyâ (1914-1918),İstiklâl (1919-1922) savaşlarına katılan kıymetli subayların yetişmesinde büyük rol oynadı. Sultan İkinci Abdülhamîd Han,İstanbul'dan başka Bağdat, Edirne,Erzincan, Manastır,Şam illerinde de Harp Okulları açtırdı. HarpOkullarına kıymetli ilim adamları ve öğretim üyeleri tâyin edildi. Ders âlet ve edevâtları ile laboratuvar, kütüphane, spor salonu, manej (süvari sınıfı için at eğitim alanı) ihtiyaçları lâyıkıyle temin edildi. Avrupa'dan kitaplar getirtilip, tercüme edildi.İttihat ve Terakkî Cemiyetinin bu okullarda yürüttüğü siyâsî faaliyetleri neticesinde 1907-1908 yıllarında Bağdat, Edirne, Erzincan, Manastır,Şam HarpOkulları kapatıldı.İstanbul Harp Okulu, öğretim ve eğitime devâm etti. 1914'de Birinci Dünyâ Savaşının çıkmasıyla; HarpOkulu ikinci sınıf öğrencileri kıdemsiz asteğmen olarak kıtaya katıldı. 1913 ve 1914'te mezun olan ve staj için birliklere gönderilen öğrenciler birleştirildiler. 9 Ağustos 1914-5 Nisan 1915 târihleri arasında İstanbul Pangaltı'ndaki binada öğrenim gördükten sonra Kartal Maltepe'de EndahtOkuluna taşındılar.
Kartal'daki Endaht Okuluna ?Maltepe İhtiyatZabitNamzetleri Tâlimgâhı? adı verildi. 30Ekim 1918 Mondros Mütarekesinin imzalanmasından sonra bu okul kaldırıldı ve yerine ?Muvazzaf Zâbit Namzetleri Tâlimgâhı? kuruldu.Okul 12 Ekim 1918'de itilâf devletlerince işgâl edilince tâlimgâh Bostancı'ya taşındı ise de, 5 Ağustos 1919'da lağvedildi. Aynı târihte Bostancı'da Edirne ve Kuleli Askeri Lisesinden gelen öğrencilerden iki bölüklü Harp Okulu Taburu kuruldu. 20 Aralık 1919'da Topçu Harbiyesi ile birleştirilerek Halıcıoğlu'na taşındı. Burası da İngilizler tarafından işgâl edilince 20 Nisan 1920'de yine kapatıldı. Dağıtılmış olan öğrenciler Kuleli'de toplandılar. 5 Temmuz 1920'de Kuleli'nin işgâlinden sonra öğrenciler Kâğıthâne'deki Çadırlı Ordugâha, buradan Eyüp'teki İplikhâne'ye, Maçka Kışlasına, sonunda da Zeytinburnu Kışlasına taşındılar.Okul, Eylül 1921-Ağustos 1922 târihleri arasında burada kaldı ve bir süre sonra da lağvedildi.
Harp Okulu öğrencilerinden bir kısmı Millî Mücâdelede Anadolu'ya geçip, Ankar'da Âbidîn Paşa Köşkünde şimdiki Cumhûriyet devri Harp Okulunun temeli olan ?Ankara Tâlimgâhında? bir araya geldi.1 Nisan 1923'te Muhtelife Zâbit Namzetleri Talimgâhı ?Harp Okulu? adını aldı.İstanbul'un geri alınmasından sonra 25 Eylül 1923'te İstanbul Pangaltı'ndaki eski binasına taşındı. 13 yıl sonra da 7 Eylül 1936'da tekrar Ankara'ya alındı. Eskiden yalnız piyade ve süvari sınıfı yetiştirilen Harp Okulu daha sonra bütün sınıfları, hatta 1951'de Hava HarpOkulu açılıncaya kadar havacıları da yetiştiren bir kuruluş hâline geldi.
1945'te Genel Kurmay Başkanlığınca verilen bir emirle HarpOkulunun iki sınıflı öğretim yapacağı sınıf ayrımının iki yıllık öğrenim sonunda tesbit edileceği, sınıflara ayrılmış öğrencilerin subay olarak kendi sınıf okullarına gönderileceği ve sınıf okullarında öğrenim, eğitim süresinin iki yıl olacağı bildirildi. Nisan 1947'de Harp Okulu alay kuruluşundan tümen kuruluşuna çıkarıldı.
2 Ekim 1948'de Harp Okulunun eğitim ve öğretim süresi biri meslek hazırlama sınıfı olmak üzere üç yıla çıkarıldı. 1957 yılından îtibâren yıl içi eğitim ve öğretimlerden sonra atış ve tatbikât için ilk defa Eğridir'e gidildi. Daha sonra bu eğitim kampı İzmir Menteş'e alındı. 1963'te Meslek Hazırlama sınıfı kaldırılarak HarpOkulunda öğretim iki yıla indirildi.
27 Mayıs 1960 Devrim Hareketine ve 22 Şubat ile 20/21 Mayıs 1963 hareketlerine katılan Harp Okulu, 1963 ve 1964 yıllarında mezun veremedi.
10 Şubat 1970 tarihinde Kara Kuvvetleri Komutanlığınca verilen emirle 1971-1972 ders yılında HarpOkulu üç yıla çıkarıldığından 1971'de mezun veremedi. Yüksek Askerî Şûrânın 20 Şubat 1972 günkü toplantısında eğitim ve öğretim dört yıla çıkarılmış, bundan dolayı da 30 Ağustos 1977'de mezun verilememişti.
Harp Okulunun lisans düzeyinde öğrenime başlamasıyla açılan elektrik-elektronik inşâat, ekonomi, işletme bölümlerine ek olarak 1977'de makina ve harita bölümleri de ilâve edildi.
HarpOkulunun dört seneye çıkarılmasıyla ihtiyaç duyulan öğretim üyelerini yetiştirmek için 1978 yılından itibaren Boğaziçi ve Ortadoğu Teknik Üniversitesinin bölümlerinden mezun olan teğmenler gönderilmeye başlandı.
Harp Okulu, 30 Ağustos 1975 târihine kadar dördüncü Kolordu Komutanlığına bağlıyken, bu târihten sonra Kara Kuvvetleri Komutanlığına bağlandı.
1990 yılında Yüz kırk birinci Dönem mezunlarını verenHarp Okulu, Türk Milletinin, devletinin ve ülkesinin gurur ve güven kaynağıdır.
Deniz Harp Okulu: Türk ordusunun ayrılmaz bir parçası olan Deniz Kuvvetlerine subay yetiştiren okul.Çaka Beyden îtibâren denizlere inen Türklerin buralarda gelişmesi ve hakimiyetlerinin sağlanması uzun sürmedi.Cengaverlikleri inançları ile beraber olunca, Akdeniz, Karadeniz,Eğe, Marmara ve Adriyatik denizlerinde hâkim olmadıkları yer bırakmadılar. Atlas,Hind Okyanuslarına,Kızıl, Umman denizlerine ve Basra Körfezine kadar açıldılar. Barbaroslar,Kılıç Ali'ler, Kemal Reisler yetiştiren denizcilerimiz 18. asır sonlarına doğru gemilerde olan gelişmeleri sevki ve idâredeki yenilikleri bilen komutanları yetiştirmenin yollarını aramaya başladılar.Sultan Üçüncü Ahmed (1703-1730) ve Sultan Birinci Mahmûd(1730-1754) zamanlarında bu ihtiyacı karşılamak için okul açıldı. Fakat yeniçerilerin saldırıları sonucunda kaldırıldı. Bunlardan sonra Sultan Üçüncü Mustafa (1757-1774) okul için tekrar teşebbüse geçti ve o sırada Osmanlı hizmetinde olan Baron de Tott'a bu görevi verdi. Kurs mâhiyetinde çok az bir öğrenci ile başlayan teşebbüs, Kasım 1776 yılında okul açılmasına sebeb oldu. 1784 yılında Fransa'dan öğretmenler getirilerek eğitime ehemmiyet verildi.
Sultan Üçüncü Selim (1789-1807) zamanında,Eyüp'te ?Mühendishâne-i Sultânî adı ile yeni bir mekteb açıldı ve çıkarılan bir fermanla okulun kadro, yönetim, öğretim ve kıyafeti yanında okunacak dersleri tesbit edildi. Fransa'dan tekrar gemi inşâ mühendisleri getirilerek tersanelerdeki çalışmalara önem verildi. Aynı zamanda hocalık yapan bu mühendislerin çalışmaları ve devletin hiçbir fedekârlıktan kaçmaması neticesinde kâbiliyetli gemi mühendisleri yetiştirildi.Üçüncü SultanSelim Hanın tahttan indirilmesi neticesinde iç karışıklıklar Tersane Mühendishânesini bir müddet ihmâle uğrattı. Fakat Sultan İkinci Mahmûd zamanında tekrar eski önemini kazanarak öğretime başladı. Bir ara Heybeliada'ya sonra Kasımpaşa'ya nakledilen okul tekrar Heybeliada'ya nakledildi. Her sınıfta 100 kişi olan okul, dört sınıflı idi. 1848 yılında yapılan bir değişikle bütün okulun mevcûdu 120'ye indirildi. İngilizce mecbûrî, Fransızca ise seçmeli yapıldı, ayrıca her sınıf için imtihan kondu.
SultanAbdülaziz Han deniz kuvvetlerine çok önem vermiş ve Bahriye Mektebi; 4 yıl İdâdi, 2 yıl Harbiye, 2 yıl da denizde, eğitim gemisinde geçmek üzere 8 yıllık teorik ve pratik eğitim veren müessese hâline geldi. Daha sonraki seneler İngiliz Bahriye Mektebine eşit hâle getirildi.İngiltere ve Amerika'ya gönderilen subaylar buralardan elde ettikleri bilgilerle okula döndüler.
Birinci Dünyâ Savaşını tâkiben İstiklâl savaşı başlangıcında Bahriye Mektebi öğretime devam etti. 1920-1923 yılları arasında okula yeni öğrenci alınmadı. 1925 yılında çıkarılan yönetmenliğe göre Bahriye Mektebine gireceklerin durumları tekrar tesbit edildi. 1928 senesinde ise Heybeliada Bahriye Mektebi Deniz Lisesi adını aldı. Deniz Harp Okulu Kasımpaşa'daki eski Bahriye Nezareti binasında öğretime başlamıştı.İki sene burada kalan okul daha sonra Heybeliada'ya taşındı.
Deniz Harp Okulunun öğretim sistemi 1942 de çıkarılan yönetmelikle değiştirildi. İkinci Dünyâ Harbi dolayısıyla İskenderun'a (1942) nakledilen okul tekrar Heybeliada'daki târihi yuvasına döndü (1946). Buradan 1985'te Tuzla'daki modern tesislerine taşındı.Öğretim burada devam etmektedir.
1954-1955 öğretim yılından îtibâren iki yılı öğrenci, iki yılı subay olmak üzere dört yıllık sisteme geçildi. 1971 yılında Harp Okullarının süresi üç yıla çıkarılınca Deniz HarpOkulu da ilk üç yılı öğrenci, bir yılı temel eğitim adı altında tekrar düzenlendi. HarpOkulları 1974-1975 döneminde 4 yıla çıkarılınca Deniz HarpOkulu da eğitimde dört yıla çıkmış oldu. Dört yıllık eğitim sonunda teğmen rütbesi ile mezun olanlar, bahriyede hizmete başlamaktadır.
Hava Harp Okulu:Hava Kuvvetlerine muvazzaf subay yetiştiren okul.İkinci Dünyâ Savaşından sonra önemi daha da artan askerî havacılığa ayak uydurmak için,TürkSilahlı Kuvvetleri elindeki uçak ve techizâtı modern hâle getirdiği gibi, teşkilâtında da değişiklikler yaptı. Bu değişikliklerin en önemlilerinden biri de Hava HarpOkulunun kurulmasıdır.Hava HarpOkulu kurulana kadar Hava Kuvvetlerinin ihtiyacı olan uçucu ve uçucu olmayan hava subayları Kara ve Deniz Kuvvetleri kaynaklarından sağlanmaktaydı. Silahlı Kuvvetlerin kadro ve teşkilâtlarındaki gelişmeler neticesinde bu kaynaklar mevcut hava subayı ihtiyacını karşılayamaz duruma geldiğinden, 1 Ekim 1951 günü Eskişehir'de iki yıllık Hava HarpOkulu açılarak eğitim ve öğretime başladı.
Okul, teşkilât olarak alay yetkisine sâhib olup iki yıllık eğitimi bitirenler asteğmen olarak nasbolunmaktaydı. Uçuş Okulu, Makinist Okulu gibi eğitimle ilgili bâzı kuruluşlar bu okula bağlandı. Okula girmek için belirli yaş hadlerini aşmamak, lise olgunluk imtihanını vermek ve sağlık muâyenelerini kazanmak gerekiyordu. Sonra İnönü Planör Kampında 45 günlük planör ve paraşüt eğitimine tâbi tutulan öğrencilerden başarı sağlayanların okula kesin kayıtları yapılıyordu. 1952'de planör ve paraşüt kampı kaldırıldı. 1953'te Hava Harp Okulunun ilk mezunları 56 Hava Asteğmen idi. Bu subaylardan 48 kişi pilotaj eğitimi içinAmerika'ya gönderildi. Aynı sene Hava HarpOkulu bünyesinde,hava kuvvetlerinin subay ihtiyaçlarını kısa yoldan temin edebilmek gâyesiyle Yedeksubay Talimgâh Komutanlığı kuruldu. Altı aylık eğitimler neticesinde mukâveleli subay mezun eden bu komutanlık üç devre mezun verdikten sonra kapatıldı.
Eskişehir garnizonunun yetersiz olmasından dolayı Hava Harp Okulu 1954'de İzmir-Güzelyalı'ya nakledildi. Okul burada gelişmeye devam etti. 1958'e kadar jet pilotaj eğitimi için Amerika ve Kanada gibi dış ülkelere öğrenci gönderildi. 1960'dan sonra Hava HarpOkulunun ihtiyacı olan öğrencileri büyük ölçüde, 1957'de kurulan Askerî Hava Lisesi karşılamaya başladı. Eksik kontenjanlar yine sivil liselerden doldurulmaktaydı.
1961-1962 yıllarında Hava Harp Okulunun yeniden organize edilmesi için, çalışmalar yapıldı.Neticede askerî, fen ve sosyal dersler olmak üzere 4 yıllık akademik öğretim esâsına göre bir müfredat tesbit edildi. Fakat bu hemen uygulamaya konulmadı.
1967'de okul, İstanbul-Yeşilyurt'taki tesislerine taşındı. 1969'da diğer Harp okullarıyla birlikte öğretim süresi üç yıla çıkarıldı. 1969'da okula giriş için İnönü Kampında uçuş ve paraşütle atlama mecbûriyeti yeniden kondu. 1970'de müfredât programı geliştirilerek meslek ve kültür dersleri olmak üzere gruplandırıldı.Öğretim süresi iki yıldan üç yıla çıktığı için, 1971'de diğer Harp okulları gibi mezun vermedi. 1972'de ise üç yıllık öğretimi tamamlayan öğrencileri ilk defa teğmen olarak mezun etti. Son olarak da lisans seviyesinde öğretim yapmak üzere 1974-1975 döneminden îtibâren 4 yıla çıkarıldı.Üniversitelerle temas kurularak yapılan çalışmalar neticesinde Hava HarpOkulunda uçak, elektrik ve işletme bölümlerinin kurulması kararlaştırıldı. Okuldan mezun olanlardan pilot olabilme vasfı taşıyanlar bir sene İzmir-Çiğli'de uçuş eğitimine tâbi tutulmakta, burada başarı gösterenler pilot olmakta, başarısız olanlar ise yer sınıfına ayrılmaktadır.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.